Publication: Covid-19 pandemi ve karantina sürecinde okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal becerilerinin desteklenmesi: Ev temelli sosyal beceri destek programının etkileri
No Thumbnail Available
Date
2021-12-30
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Problem Durumu
Çocukların kültürlerine ve topluma uyum sağlamaları için gerekli davranış kalıplarının
öğrenilmesi olarak tanımlanan sosyalleşme kavramı (White, Hayes, & Livesy, 2016), yalnızca
insanlarda değil gelişmiş memelilerde, çoğunlukla oyunlar aracılığıyla toplumsal yaşamda
sosyal bağlar kurmalarını sağlayan biyolojik bir yatkınlık olarak var olmaktadır (Lindon, 2016).
Bu biyolojik yatkınlığın, beyin gelişimi ile ilişkili olduğu da düşünülebilir. Robinson (2008),
yaşamın ilk yıllarında tüm yetenek ve becerilerimizde olduğu gibi sosyal gelişim açısından
beynimizde bir patlama yaşandığını ve beynimiz olgunlaştıkça becerilerimizin de geliştiğini
ifade etmektedir. Çocukların sosyal gelişimleri açısından bu denli önemli olan erken çocukluk
döneminde tüm dünyada görülen COVID-19 Pandemisi ve ardından da karantina süreçleri ile
birlikte okul öncesi eğitim alamamakta ve akranları ile etkileşimleri sınırlanmaktadır. Buradan
hareketle araştırma kapsamında 60-72 aylık çocuklara yönelik geliştirilen Ev Temelli Sosyal
Beceri Destek Programı’nın çocukların sosyal yetkinlikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi
amaçlanmıştır.
Yöntem
Araştırma tek gruplu ön test-son test deneysel desende tasarlanmıştır. Araştırmanın
çalışma grubuna Denizli ilinde daha önce okul öncesi eğitim almış 60-72 aylık 15 çocuk dahil
edilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen çocukların ebeveynlerine çevrimiçi platformda Ev Temelli
Sosyal Beceri Destek Programı uygulama süreci ile ilgili bilgi verilmiş ve etkinlikleri çocukları
ile birlikte gerçekleştirmeleri istenmiştir.
Araştırmacı tarafından yedi hafta ve haftada dörder etkinlik olmak üzere toplam 28
etkinlikten (Türkçe etkinliği, Oyun etkinliği, Drama etkinliği, Sanat etkinliği) oluşan Ev
Temelli Sosyal Beceri Destek Programı 4 Mayıs-21 Haziran 2020 tarihleri arasında
uygulanmıştır.
Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu ile
LaFreniere ve Dumas (1996) tarafından geliştirilmiş ve Türkçe uyarlaması Çorapçı, Aksan,
Arslan-Yalçın ve Yağmurlu (2010) tarafından yapılan Sosyal Yetkinlik ve Davranış
Değerlendirme Ölçeği-30 (SYDD-30) kullanılmıştır. SYDD-30 Ölçeği, “Sosyal Yetkinlik”,
“Kızgınlık-Saldırganlık” ve “Anksiyete-İçe dönüklük” olmak üzere üç alt ölçekten
oluşmaktadır ve araştırma kapsamında anneler tarafından değerlendirilmiştir. Yapılan
normallik testleri ile normal dağılım göstermediği saptanan verilerin analizinde Wilcoxon
İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Bulgular
Araştırma sonucunda Ev Temelli Sosyal Beceri Destek Programı’na katılan çocukların
SYDD-30 Ölçeği’nin alt ölçekleri olan “Sosyal Yetkinlik”, “Kızgınlık-Saldırganlık” ve
“Anksiyete-İçe dönüklük” alt boyutlarında öntest-sontest puanları arasında anlamlı farklılık
olduğu saptanmıştır.
Son test ön test sonuçları incelendiğinde sosyal yetkinlik alt boyutunda çalışmaya katılan
11 çocukta ilerleme; 1 çocukta gerileme; 3 çocukta da son test ve ön test sonuçları arasında
herhangi bir değişim tespit edilmemiştir. Kızgınlık-saldırganlık alt boyutunda çalışmaya katılan
9 çocukta gerileme; 2 çocukta ilerleme; 4 çocukta da son test ve ön test sonuçları arasında
herhangi bir değişim tespit edilmemiştir. Anksiyete-İçe dönüklük alt boyutunda çalışmaya
katılan 10 çocukta gerileme; 1 çocukta ilerleme; 4 çocukta da son test ve ön test sonuçları
arasında herhangi bir değişim tespit edilmemiştir. “Ev Temelli Sosyal Beceri Destek
Programı”nın çalışmaya katılan çocukların sosyal becerilerinde beklenen düzeyde ilerleme
tespit edildiği görülmektedir.
Sonuç ve Öneriler
Tüm bu sonuçlardan yola çıkıldığında araştırma kapsamında geliştirilen Ev Temelli
Sosyal Beceri Destek Programı’nın çocukların sosyal becerilerini desteklemesi açısından
kullanılabilir bir uygulama olduğu söylenebilir. Araştırma sonuçları göz önüne alındığında
aşağıdaki öneriler yol gösterici olabilir:
Çalışma deney ve kontrol grubu şeklinde tasarlanıp büyük örneklem gruplarıyla
tekrarlanabilir.
Çocukların sosyal becerileri ile ebeveynlere ilişkin değişkenler (kabul-red düzeyi,
ebeveynlik stili, vb.) arasındaki ilişkiler incelenebilir.
Sosyal beceri gelişimi ve değişimini izlemeye yönelik boylamsal araştırmalar
tasarlanabilir.
Çocukların salgın sonrasına uyum sağlaması için okullarda aileler ve öğretmenler için
destekleyici eğitimler düzenlenebilir.
Uzmanlar tarafından okula uyum sağlama, sosyal beceri, duygu düzenleme, akran
ilişkileri gibi konularda müdahale programları geliştirilerek olası sorunların çözümüne
katkı sağlanabilir.
Description
Keywords
COVID-19 Pandemi, ev temelli destek, okul öncesi dönem, sosyal beceri
Citation
GÜVEN G., \"COVID-19 PANDEMİ VE KARANTİNA SÜRECİNDE OKUL ÖNCESİ DÖNEMDEKİ ÇOCUKLARIN SOSYAL BECERİLERİNİN DESTEKLENMESİ: EV TEMELLİ SOSYAL BECERİ DESTEK PROGRAMININ ETKİLERİ\", 3. Uluslararası Eğitim Araştırmaları ve Öğretmen Eğitimi Kongresi, Uşak, Türkiye, 01 Aralık 2021, ss.156-164