Tübitak Proje Çıktıları

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/11424/280662

Browse

Browsing Tübitak Proje Çıktıları by Subject "Deniz ve Tatlı Su Biyolojisi"

Now showing 1 - 4 of 4
  • Thumbnail Image
    PublicationOpen Access
    Ankara ili liken florası
    (2007-01-01) ATİLA YILDIZ;Volker JOHN;Kadir KINALIOĞLU;Gülşah ÇOBANOĞLU; Bozok Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Yozgat, Türkiye;Anadolu Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Eskişehir, Türkiye;Giresun Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Giresun, Türkiye;Marmara Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, İstanbul, Türkiye
  • Thumbnail Image
    PublicationOpen Access
    Deprem sonrası İzmit Körfezinde kirlilik boyutunun tespiti
    (2002-01-10) Fatma Telli KARAKOÇ;Fatih KARAKOÇ;DURAN KARAKAŞ;Enis MORKOÇ;Hüseyin TÜFEKÇİ;Oya OKAY;Leyla TOLUN;Arzu OLGUN;Vildan TÜFEKÇİ; Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Enstitüsü, Mersin, Türkiye;Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Enstitüsü, Mersin, Türkiye;Boş;Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye;TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri Araştırma Enstitüsü, Gebze, Kocaeli, Türkiye;İstanbul Teknik Üniversitesi, Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi, İstanbul, Türkiye;TÜBİTAK, Marmara Araştrma Merkezi, Çevre Enstitüsü, Kocaeli, Türkiye;TÜBİTAK, Marmara Araştrma Merkezi, Çevre Enstitüsü, Kocaeli, Türkiye;TÜBİTAK, Marmara Araştrma Merkezi, Çevre Enstitüsü, Kocaeli, Türkiye
    Mayıs 2001-Nisan 2002 tarihleri arasında İzmit körfezine 4 kez saha çalışması yapıldı. Bu çalışmalar karasal kaynak, deniz (fiziksel kimyasal be biyolojik parametreleri içeren) ve balıkçılık çalışmalarım kapsadı. Atık sularda toplam azot, o-fosfat, toplam organik karbon, biyolojik oksijen ihtiyacı, kimyasal oksijen ihtiyacı, yağ-gres, askıda katı madde ve pH ölçümleri yapıldı . Ölçümler, Dil Deresi ve Doğu Kanalının körfeze etkisinin oldukça fazla olduğu göstermiştir. Bu iki nehrin körfeze etkisi mevsime bağilı olarak değişmektedir. Ayrıca atık sularda toksisite deneyleri yapılmıştır. Atık karakterine bağlı olarak atıkların fitoplankton üzerinde önce stimülatif bir etki daha sona ise inhibisyon etkisi görülmektedir. Deniz çalışmalarında besin elementleri (nitrat fosfat ve silikat) toplam organik karbon, askıda katı madde, iletkenlik, sıcaklık, tuzluluk, suda, midyede, balıkta, sedimanda poliaromatik hidrokarbonlar, poliklorlubifeniller, klorofil, fitoplankton, Zooplankton, toksisite deneyleri ve biyogösterge (filtrasyon kapasitesi, nötral kırmızıyı tutma deneyi ve enzim deneyleri) yapıldı. Deniz suyunda ölçülen besin elementleri konsantrasyonu körfezin doğusunda istasyon 1,2,3 ve 4'te yüzeyde bazı aylarda (fitoplanktonun patlama yapmadığı) fazla iken, derin istasyonlarda yüzeyde az, derine doğru artmaktadır. Çözünmüş oksijen konsantrasyonunun 2-3 mg/L ye ulaştığı derinlikler sığ istasyonlarda 10 m., derin istasyonlarda da 20 m civarında bulunmuştur. Körfezden toplanan midyelerde filtrasyon hızı ve hemolenf hücrelerinin dayanıklılığı ölçülmüştür. Buna göre, midyelerin filtrasyon kapasitesi MAM ve Petkim istasyonlarında Ocak 2002 örnekleme zamanında en yüksek seviyede ölçülmüştür. Yine aynı dönemde MAM istasyonunda hemolenf hücrelerinin dayanıklılığı en yüksek seviyede bulunmuştur. Midyede ölçülen enzim çalışmalarının sonuçlarına göre en yüksek katalaz aktivitesi Ocak 2002'de Dil Deresi midyelerinde ölçüldü. En yüksek MDA konsantrasyonu ise Haziran 2001'de Tüpraş istasyonunda ölçüldü.Midye ve balıkta toplam PAH ve bireysel PAH konsantrasyonları ölçülmüştür. Buna göre Tüpras, Solventaş, SEKA ve Hereke'de farklı zamanlarda yüksek konsantrasyonlar bulunmuştur. Balık örneklerinde toplam ve bireysel PAH konsantrasyonu oldukça düşük bulunmuştur. Sedimanda ölçülen toplam organic karbon miktarı Petkim ve Doğu Kanalı dışında 1999 yılına göre artış göstermiştir. Körfez sedimentinde ölçülen toplam PAH konantrasyonu mg/g seviyesinde ölçülmüştür. En yüksek T-PAH konsantrasyonu Haziran 2001'de solventaş istasyonunda gözlenmiştir. (2270 $\mu$g/g kuru ağ) ve biresysel PAH bileşiklerinden en yüksek benzo[b]floranten konsantrasyonu bulunmuştur.
  • Thumbnail Image
    PublicationOpen Access
    İzmit Körfezi' ne giren kanserojenik aromatik hidrokarbonlar (PAH): Kaynak ve Seviye tespiti
    (2003-30-09) DURAN KARAKAŞ;Fatma Telli KARAKOÇ;Leyla TOLUN;Enis MORKOÇ;Hüseyin TÜFEKÇİ;Hakan YAKAN;Gülümser YAKUPOĞLU;BEYHAN PEKEY; Boş;Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Enstitüsü, Mersin, Türkiye;TÜBİTAK, Marmara Araştrma Merkezi, Çevre Enstitüsü, Kocaeli, Türkiye;Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye;TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri Araştırma Enstitüsü, Gebze, Kocaeli, Türkiye;TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri Araştırma Enstitüsü, Gebze, Kocaeli, Türkiye;TÜBİTAK MAM Yer ve Deniz Bilimleri Araştırma Enstitüsü, Gebze, Kocaeli, Türkiye;Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli, Türkiye
    İzmit Körfezi kuzey kıyısı boyunca Körfez ve Gebze ilçelerine kurulan istasyonlardan toplanan yaş, kuru ve toplam çökelme örneklerinde ve İzmit Körfezi yüzey sediment, yüzey suyu ve körfeze giren karasal kaynaklardan alınan su örneklerinde 16 PAH bileşiği, HPLC-UV tekniği kullanılarak belirlenmiştir. Mevcut kirlilik ve kirlilik kaynaklarının toplam kirliliğe katkısı faktör analizi, faktör analizi-çoklu lineer regresyon analizi ve kimyasal kütle dengesine dayalı alıcı ortam modelleri kullanılarak hesaplanmıştır. İzmit Körfezi yaş çökelme verilerine uygulanan faktör analizi sonucunda toplam varyansın %79.2' sini açıklayan dört faktör elde edilmiştir. Bu faktörlerin sırasıyla "trafik", "kömür ve doğal gaz yanması", "petrol ve LPG yanması" ve "yanmamış fosil yakıtlar, ağaç işlerinde koruma amaçlı olarak kullanılan kimyasallar ve karbon siyahı üretim tesisleri" kaynaklı olduğu bulunmuştur. İzmit Körfezi kuru çökelme verilerine uygulanan faktör analizi sonucunda toplam varyansın %80.7' sini açıklayan dört faktör elde edilmiştir. Bunların sırasıyla "kömür ve doğal gaz yanması", "petrojenik, karbon siyahı üretimi ve ağaç işleri", "trafik" ve "petrol ve atık petrol yanması" kaynaklı olduğu bulunmuştur. İzmit Körfezi toplam çökelme örneklerine uygulanan faktör analizi sonucunda toplam varyansın %90.3' ünü açıklayan dört faktör elde edilmiştir. Bu faktörlerin "trafik", "petrol ve LPG yanması", "kömür, doğal gaz yanması ve elektrik ark fırınları" ve "yanmamış fosil yakıtlar" kaynaklı olduğu bulunmuştur. İzmit Körfezi yüzey sediment verilerine uygulanan faktör analizi sonucunda ise toplam varyansın %91.3' ünü açıklayan iki faktör elde edilmiştir. Bunlar sırasıyla "petrojenik" ve "pirolitik/yanma" kaynaklı olduğu bulunmuştur. İzmit Körfezi yaş çökelme, kuru çökelme, toplam çökelme ve yüzey sediment örnekleri faktör analizi sonuçlarına faktör analizi-çoklu lineer regresyon analizi uygulanarak kirletici kaynakların incelenen bölgelerdeki PAH kirliliğine olan katkıları hesaplanmıştır. Ayrıca, İzmit Körfezi yüzey sediment örneklerine uygulanan kimyasal kütle dengesi modeli ile karasal kaynakların ve atmosferik çökelmenin Körfez' deki PAH kirliliğine olan kirletici katkıları belirlenmiştir.
  • Thumbnail Image
    PublicationOpen Access
    Sürekli pH ve ORP takibine dayalı biyolojik azot giderimi sisteminde nitrifikasyon bakterilerinin dağılımının moleküler tekniklerle incelenmesi
    (2004-01-04) Barış ÇALLI;M. Ali YÜKSELEN;Emine GİRGİN;Bülent MERTOĞLU; Boş;Marmara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye;Marmara Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, İstanbul, Türkiye;Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye
    Bu çalışmada, yüksek miktarda amonyak içeriğine sahip bir sızıntı suyu ile beslenen laboratuar ölçekli nitrifıkasyon ve denitrifîkasyon sistemlerinde klasik işletme verimi kontrol parametrelerine ilave olarak mikrobiyal çeşitlilik DGGE, klonlama ve FISH gibi moleküler teknikler kullanılarak incelenmiştir. Nitrifıkasyon tankı, gerekli olan alkaliniteyi kullanıldıkça kesikli olarak ilave etmek için, sürekli pH takibine bağlı olarak alkalinite dozlayan bilgisayar kontrollü bir sistem ile işletilmiştir. Bu sistem ile pH 7.0 civarında sabit tutularak, yaklaşık %99 verim ve 0.16 mgNH4+-N/mgUAKM.gün nitrifıkasyon hızı elde edilmiştir. Aynı zamanda, amonyak oksitleyen Nitrosomonas ve nitrit oksitleyen Nitrobacter benzeri nitrifıkasyon bakterileri yoğun olarak tespit edilmiştir. Ayrıca, aerobik denitrifîkasyon bakterileri olan Thauera türleri de tanımlanmıştır. pH ayarlamasının kaldırılmasından sonra anaerobik reaktörlerdeki verim düşüşüne paralel olarak, nitrifıkasyon tankı daha fazla biyolojik olarak ayrışabilir KOİ ile yüklenmiştir. Mikrobiyal çeşitlilik bu değişiklikten hemen etkilenmiş ve karbon gideren heterotrofik bakteriler ve aerobik denitrfîkasyon bakterileri çoğunluk haline gelmiştir. Daha önceki, yüksek verimleri tekrar elde edebilmek için, hidrolik bekletme süresi 24' den 48 saate çıkarılmış ve otomatik kontrol sistemine HC1 dozlayan ikinci bir pompa ilave edilmiştir. Bu önlemlerden sonra, amonyak (Nsol90) ve nitrit (NIT3) oksitleyen bakterilerin sayısı oldukça artmıştır. Denitrifîkasyon sisteminde, karbon kaynağı olarak sodyum asetat ilavesi ile 2000 mg/1 NOX-N seviyelerinde bile %98 verim elde edilmiştir. Aynı zamanda, 20 g/1 UAKM değerlerinde yaklaşık 1.34 mgNOx-N/mgUAKM.gün denitrifîkasyon hızları elde edilmiştir. Alınan tüm çamur numunelerinde benzer DGGE bant dağılımı görülmüş ve Paracoccus benzeri türler baskın denitrifîkasyon bakterisi olarak tespit edilmiştir.