Kurtel, Hızır2022-04-052022-04-052004-01-06https://hdl.handle.net/11424/263404Gastrointestinal sistemin çeşitli hastalıklarının patogenezinde stresin önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Stres ile ilişkilendirilen hastalıklar arasında özellikle fonksiyonel ve inflamatuvar barsak hastalıkları sayılabilir. Stresin gastrointestinal sistem hemodinamiğinde önemli değişikliklere neden olduğu ileri sürülmüşse de mezenterik kan akımında strese bağlı meydana gelen değişiklikler ve bundan sorumlu aracı moleküller tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışmanın amaçları: 1) akut ve kronik strese bağlı barsak hemodinamiği ve inflamatuvar parametrelerde meydana gelen değişiklikleri karakterize etmek ve 2) endotelin (ET) reseptörlerinin bu değişikliklerdeki rolünü araştırmaktır. Akut stres, Wistar Albino sıçanlara 2 saat süreyle sudan kaçınma stresi uygulanması ile gerçekleştirilmiştir. Hemodinamik değişiklikler akut ve kronik stres (günde bir kez 3 veya 5 gün süreyle stres) uygulamalarından hemen sonra ölçülmüştür. Diğer bir deney grubunda ise ölçümler kronik stres süresinin bitimininden 3 veya 5 gün sonra gerçekleştirilmiştir. Endotelin-A (BQ-485; 60 $\mu$ g/kg/gün, i.p.) ve/veya endotelin-B reseptör antagonistleri (BQ-788; 60 $\mu$ g/kg/gün, i.p.) her stres uygulamasından 20 dakika önce verilmiştir. İnce barsaktan alman doku örneklerinde histolojik değerlendirme, miyeloperoksidaz aktivitesi (MPO) ve lipit peroksidasyonu ölçümleri yapılmıştır. Akut stres kan basıncında yükselişe, SMA kan akımında azalışa ve ince barsağın MPO aktivitesinde, lipit peroksidasyonunda ve mikroskopik hasarında artışa neden olmuştur. Kronik stres ise, SMA kan akımında azaltmaya, MPO aktivitesinde, lipit peroksidasyonu ve histolojik hasarında ise artışa yol açmıştır. Akut strese bağlı hemodinamik ve inflamatuar değişiklikler, her iki endotelin reseptör antagonistinin uygulanması ile düzelmiş, kronik stresin etkilerinde ise sadece ET-A antagonisti etkili olmuştur. Bu sonuçlar, akut ve kronik strese bağlı mezenterik vazokonstriksiyonda ve ince barsak inflamatuar değişikliklerinde endotelin peptidlerin önemli roller oynadığını göstermektedir.turinfo:eu-repo/semantics/openAccessarticle