Person: ŞAHYAR, AYŞE ESRA
Loading...
Email Address
Birth Date
Research Projects
Organizational Units
Job Title
Last Name
ŞAHYAR
First Name
AYŞE ESRA
Name
4 results
Search Results
Now showing 1 - 4 of 4
Publication Open Access Safer ayına dair uğursuzluk telakkisi ve kaynakları(2016-12-01) ŞAHYAR, AYŞE ESRA; Şahyar A. E.Publication Open Access el-Câmi‘u’s-sahîh’in “Eyyâmü’l-Câhiliye” babı çerçevesinde buhârî’ye göre câhiliye kavramı(2022-06-01) ŞAHYAR, AYŞE ESRA; ŞAHYAR A. E.Buhârî’nin el-Câmi‘u’s-sahîh’i, hadis literatüründe hadis-bab başlığı ilişkisi bağlamında pek çok çalışmaya konu olmuş, bu çalışmaların her biri ile eserin ve musannifin daha iyi anlaşılması hedeflenmiştir. Buhârî’nin bab başlıklarının, bab başlığı ile hadis münasebetinin çok sayıda çalışmaya konu olması, onun hadislerden elde ettiği sonuçların özgünlüğüyle ilgilidir. Öte yandan Sahîh-i Buhârî’deki hadis-bab başlığı münasebeti her zaman açık ve net değildir, çoğu defa dikkatli bir tetkiki gerektirmektedir. Bu çalışma Sahîh-i Buhârî’yi “Menâkıbü’l-ensâr” bölümünün sonlarında yer alan ve Câhiliye dönemi ile ilgili 19 rivayet içeren “Eyyâmü’l-câhiliye” babını bab-hadis ilişkisi bağlamında tetkik etmeyi hedeflemektedir. Bu bab başlığının eserin geneli içerisindeki yeri, muhtevası, hadislerin bab başlığıyla ilişkisi incelenmiştir. Böylelikle Buhârî’nin tasnif usulünü ve istidlallerini anlamaya yönelik çalışmalara bir katkı sunulmuştur. İlgili babın tetkiki ile hem musannifin babın içinde naklettiği hadislerden elde ettiği sonuçların tespiti hem de câhiliye kavramına verdiği mananın anlaşılması hedeflenmiştir. Sahîh-i Buhârî dışındaki hadis musannefatının ahkâmla ilgili bazı bab başlıklarında Câhiliye dönemi âdetlerine değinilmişse de Sahîh-i Buhârî’de diğer eserlerden farklı olarak siyer babları arasında müstakil ve kapsamlı bir başlık hâlinde Câhiliye dönemi konu edilmiştir. Câhiliye dönemini çeşitli yönlerden tasvir etmek üzere bir hadis kitabında kapsamlı bir bölüm oluşturulması Buhârî’ye özgü bir faaliyettir. Buhârî’nin bu başlık altında naklettiği 19 rivayetin 5’i merfû, 13’ü mevkûf, 1’i maktûdur. Bu durum onun Câhiliye dönemini daha ziyade sahabe sözlerinden hareketle tasvir ettiğini gösterir. Bu çalışmada Buhârî’nin aktardığı hadislerin ortak içeriklerinden ve vurgularından yola çıkılmış, böylece onun câhiliye kavramına verdiği anlamın yanı sıra Câhiliye dönemini nasıl tasvir ettiği, Câhiliye’den İslam’a geçiş sürecini nasıl okuduğu da araştırılmıştır. İlgili başlık altında yer alan rivayetlerin her birinin bab başlığıyla münasebeti Fethu’l-Bârî başta olmak üzere Sahîh-i Buhârî şerhleri üzerinden tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler, Buhârî’nin bu bab başlığı altında bir Câhiliye tarihlendirmesi yapmayı hedeflediğini göstermektedir. Anlaşıldığı kadarıyla Buhârî’ye göre Câhiliye “İslam öncesi yaşantı” anlamında bi‘setten sonra da yer yer devam etmiş bir süreçtir. Câhiliye’nin İslam’ın öncesi olma durumu izafi bir değer taşımaktadır. Bi‘set sonrasında da henüz Müslüman olmamış kişiler veya İslam’ın hâkim olmadığı bölgeler Câhiliye döneminde kabul edilmişlerdir. Bununla birlikte el-Câmi‘u’s-sahîh’in bütününde câhiliye kavramı çok katmanlı bir anlam taşımaktadır. Keza Buhârî’nin Câhiliye tasviri sadece olumsuz yönleri öne çıkaran bir nitelikte değildir. Musannif, İslam öncesi tarihî bir dönem anlamıyla ele aldığı Câhiliye’nin inanca, ibadetlere ve sosyal hayata dair bazı kabullerinin İslam döneminde devam ettiğine, bazı hususların kısmen, bazı hususların tamamen değiştiğine dair haberler derlemiştir. Câhiliye döneminde tevhid inancının, aşura orucunun ya da faili meçhul cinayetlerde kasâme tatbikinin varlığına dair nakledilen rivayetler İslam dönemiyle devam eden uygulamalardır. Bu uygulamalara dair rivayetler Câhiliye’den İslam’a geçişteki tarihsel sürekliliğe delalet eder. Buna karşın yine ilgili bab başlığında aktarılan haberlere göre nesî tatbiki, atalar adına yemin gibi bazı Câhiliye âdetleri İslam ile kökten reddedilmiştir. Bu durum Buhârî’nin câhiliye kavramına her yönden İslam’ın “öteki”si anlamını yüklemediğini düşündürmektedir. Ona göre Câhiliye olumlu ve olumsuz özellikleriyle bir dönemin adıdır. Musannifin ilgili bölümde aktardığı haberler, Câhiliye döneminin bazı ibadetlerinin, sosyal ve hukuki hayata dair birtakım uygulamalarının İslam dönemine de intikal ettiğini, Câhiliye’den İslam’a geçiş sürecinin sosyal akışkanlık içinde devrim niteliği taşımaksızın devam ettiğini göstermektedir. Bu yönden, Sahîh-i Buhârî’deki Câhiliye dönemi tasvirinin, sosyal değişim alanında yapılacak çalışmalar için de önemli veriler sunduğu belirtilebilirPublication Open Access Hadis ve aktüel yorum: tirmizi şerhlerine göre erike hadisi(2022-12-01) ŞAHYAR, AYŞE ESRA; ŞAHYAR A. E.Publication Open Access Ârizatü’l-ahvezî’de Tirmizî’nin el-İlelü’s-Sağîr’ine Talikâtı Kapsamında Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin Hadis Usûlüne Dair Görüşleri(2022-06-01) ŞAHYAR, AYŞE ESRA; ŞAHYAR A. E.Tirmizî’nin el-Câmi‘inin son bölümü olan “el-İlelü’s-sağîr”, bazı hadis usûlü konularının yazıya geçirildiği ilk eserlerdendir. Câmi‘in ilk ve tam şerhi olan Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin Ârizatü’l-ahvezî adlı eserinin son bölümünde bazı hadis usûlü meselelerine dair altı bâb halinde kaleme aldığı kısmın “el-İlel” ile irtibatı çoğu defa dikkatlerden kaçmış görünmektedir. Oysa bu bölüm, “el-İlelü’s-sağîr”in tasnifi, şârihin ilgili bölüme ilave ve talikleri niteliğindedir. Öte yandan hadis ilminde mütekaddimûn ve müteahhirûn dönemleri arasında yaşamış, aynı zamanda fakih ve müfessir olan bir hadisçi tarafından kaleme alınmış olması itibarıyla ilgili bölüm, önem arz etmektedir. Bazı yönleri ile mütekaddimûn dönemi özelliklerini taşımakta bazı yönleri ile müteahhirûn dönemi teliflerine benzemektedir. İbnü’l-Arabî’nin bu bölümde hadis usûlünü mümkün olduğunca âyetlere ve hadislere dayandırma çabası dikkat çekicidir. Müellifin yeri geldikçe fıkıh usûlü eserlerinden istifade ettiği, kendisinden sonraki hadis usûlü eserlerine intikal etmeyen özgün yaklaşımları olduğu görülmektedir. Tüm bu yönleri ile Ârizatü’l-ahvezî’nin hadis usûlüne dair bu bölümü hicrî altıncı asır hadis usûlü ilminin geldiği merhaleyi ortaya koyması bakımından değerlidir. Anahtar Kelimeler: Ârizatü’l-ahvezî, Ebû Bekir İbnü’l-Arabî, Tirmizî, el-İlelü’s-sağîr, Hadis Usûlü.