Tez Koleksiyonu

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/11424/182793

Browse

Browsing Tez Koleksiyonu by Publisher "Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ensitütüsü"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    ItemMetadata only
    Kuşaklararası annelik bağlamında ehil annelik : orta çocukluk döneminde çocuğu olan annelerin annelik süreçleri ve deneyimleri üzerine bir araştırma
    (Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ensitütüsü, 2021) Özgen, Gülşen; Ekşi, Halil; Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
    Hamileliğin fark edilmesi, bebeğin doğumu ve bebeğin hayatının ilk aylarında bir anne de dünyaya gelir. Bu psikolojik doğum, bir annenin anne olarak kendilik duygusu ve ebeveyn kimliğine sahip olmaya başladığı karmaşık bir süreçtir (Partridge, 1988). Anneliğe geçiş̧, kimlik dönüşümünü ortaya çıkaran gelişimsel bir aşamadır. Çocuğun yaşına bağlı olarak annelik belirli safhalardan geçmektedir. Bu araştırma kapsamında orta çocukluk döneminde (5-12 yaş) çocuğu olan annelerin annelik süreçleri ve deneyimlerinin anneler tarafından nasıl anlamlandırıldığı ve kavramsallaştırıldığı incelenmiştir. Araştırma amacına yönelik olarak nitel araştırma yöntemlerinden gömülü teori metodu (Strauss ve Corbin, 1998) kullanılmıştır. Buna göre en küçük çocuğu orta çocukluk döneminde olan; gelişimsel, psikolojik ya da fiziksel olarak herhangi bir problemi olmayan çocukların, boşanmış ya da dul olmayan, çekirdek aile şeklinde yaşayan aileye sahip annelerle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Straus ve Corbin’in (1998) önerdiği gömülü teori analiz adımları takip edilmiş; her bir görüşmeden sonra sürekli karşılaştırmalı analiz yöntemi ile görüşmeler çözümlenmiş; açık, eksen ve seçici kodlama süreçlerinin ardından model kuramsal doygunluğa ulaştığında araştırma sonlandırılmıştır. Tüm çözümleme sürecinde MAXQDA Plus 2020 programından faydalanılmıştır.Veri çözümleme süreci sonucunda orta çocukluk döneminde çocuğu olan annelerin annelik deneyimlerini açıklayan ehil annelik kavramı elde edilmiştir. Ehil annelik hem ebeveyn gelişim teorisinin bir dönemi olarak hem de özgün bir annelik stili olarak ele alınmaktadır. Bu kavram altı tema ile açıklanmıştır. İlk tema olan Ehil Annelik tema’sı, annelerin kendi annelik algıları ve ideal annelik algılarını göstermektedir. Bu açıdan ehil anneliğe sahip annelerin kendi annelik algıları şefkatli, kontrollü, özgürlükçü ve bilgili anneliktir. İdeal annelik algıları ise, ilgili, kendine odaklı ve dengeli anneliktir. İkinci tema olan Annelik Öncesi tema’sı altında, annenin yaşı, annenin çocuğa hazırbulunuşluğu ve köken ailesinin anneliği üzerindeki etkileri irdelenmiştir. Üçüncü tema olan Anneliği Güçlendirenler tema’sı, annelik stresi ve baş etme, annenin yüksek bilişsel kapasitesi, çocuklu yaşamdan memnuniyet, annenin içinde bulunduğu şartlar, ailenin anneye verdiği destek, babanın etkisi ve anneliği ehil annelik kavramına götüren kritik zaman gibi annelik üzerinde etkileri olan faktörleri kapsamaktadır. Dördüncü tema Annelikte Uzmanlık tema’sı altında, annelerin çocuk yetiştirme hedefleri, kural koyma ve disiplin yöntemleri incelenmektedir. Beşinci tema olan Çocuk Odaklı İletişim tema’sı, çocukla güven oluşturma ve kaliteli zaman geçirme bağlamında açıklanmaktadır. Son olarak altıncı tema olan Anneliğin Dönüştürücü Etkisi tema’sı ise, annelerin anneliklerini anlamlandırma biçimleri ve anne olduktan sonra hayatlarında ne gibi değişimler yaşadıklarını göstermektedir. Annenin çocuğa hazırbulunuşluğu, annenin yaşı ve kuşaklararası annelik aktarımı ehil annelik kavramını çeşitli biçimlerde etkilemektedir. Ehil anneliğe geçiş çocuğun okul yaşına geldiği ve anneden kısmen de olsa bağımsızlaştığı zaman mümkün olmaktadır. Ehil annelikte anne benlik kavramlarını oluşturan ögelerin (şefkatli, özgürlükçü, kontrollü, bilgili ve ilgili, dengeli, kendine odaklı) annelerin çocuk yetiştirme biçimlerinin olumlu olmasına ve çocuğu ile sıcak ilişki geliştirmesine etki etmekte; annenin annelik rol doyumunu artırarak değişim ve dönüşüm yaşamasına yol açmaktadır. Araştırma sonuçları günümüz anneliği, annelikte benlik kavramı, kuşaklar arası annelik aktarımı, anneliğin kültürel temelleri, annelikte rol gelişimi konuları bağlamında ele alınmış; ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.--------------------A mother is also born when a woman notices her pregnancy, delivers a baby and witnesses the first months of her baby's life. This psychological birth is a complex process in which a mother begins to have a sense of self and parental identity as a mother (Partridge, 1988). The transition to motherhood is a developmental stage in which the maternal identity shows its transformation. Depending on the age of the child, the motherhood goes through certain stages. This research focuses on the interpretation and conceptualization by mothers of the motherhood processes and experiences of mothers with children in middle childhood period (5-12 years old).In line with the purpose of the research the grounded theory technique (Strauss & Corbin, 1998), one of the qualitative research methods, is used. In-depth interviews are conducted with mothers, who are not divorced or widowed, who live in nuclear families, who are the mothers of children without any developmental, psychological or physical problems, and whose youngest child is in middle childhood period. The analysis steps of the grounded theory, suggested by Straus ve Corbin (1998) were followed. Each interview was analyzed by constant comparative analysis method, and subsequent to the open, axial and selective coding processes, the research is terminated when the model reaches theoretical saturation. The analysis of the data is made following the steps suggested by Strauss and Corbin (1998) and the MAXQDA Plus 2020 program is used in the entire analysis process.As a result of the data analysis process, the concept of expertise in motherhood, which explains the maternal experiences of mothers with children in middle childhood, was obtained. Expertise in motherhood is considered both as a period of parental development theory and as a unique style of motherhood. The concept is explained in six themes. Under the Expertise in Motherhood theme, the mothers' perceptions of their own motherhood and the ideal one are discussed. In this respect, the mothers with settled motherhood consider their motherhood as compassionate, controlled, liberal and knowledgeable motherhood whereas their ideal motherhood perceptions are caring, self-focused and balanced In the second theme, the Pre-motherhood, the mother's age before motherhood, the mother's readiness for the child and the effects of the family of origin on her motherhood are examined. In the third theme, the Motherhood Enhancers, includes the factors that affect motherhood, such as the maternal stress and coping, the high cognitive capacity of the mother, the life satisfaction with children, the mother's conditions, the family's support to the mother, the father's influence, and the critical time that turns the motherhood into a settled one. Under the Specialization in Motherhood, the fourth theme, the mothers' child-rearing goals, the rule-making and disciplinary methods are examined. As the fifth theme, the Child Centered Communication is explained in the context of building trust and spending quality time with the child. The last theme, the Transformative Effect of Motherhood, shows the ways in which mothers make sense of their motherhood and how they experience the changes in their lives after they become mothers. Mother's readiness for the child, mother's age and intergenerational transfer of motherhood affect the concept of motherhood in various ways. Being expertise in motherhood is possible when the child reaches school age and becomes partially independent from the mother. The elements that constitute the maternal self-concepts in expertise in motherhood (affectionate, libertarian, controlled, knowledgeable and concerned, balanced, self-focused) affect mothers' positive child-rearing styles and help them to develop a warm relationship with their child; they lead to higher satisfaction in the maternal role of the mother and pave the way for change and transformation. The results of the research are discussed in the light of the relevant literature within the context of today’s motherhood, the concept of self in motherhood, the intergenerational transmission of motherhood, the cultural foundations of motherhood and the role development in motherhood.