Publication: An Inquiry on the Idea of Wilāyah from al-Sulamī’s Introduction to his Tabaqāt al-Sūfiyya
Loading...
Files
Date
2024-01-01
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Tasavvuf disiplininde biyografi yazımı velâyetin
izlerinin velînin hayatı içerisinden aktarımı üzerine
kuruludur. Bu yönüyle tasavvuf tabakâtında biyografisi
verilen kişi, velâyetin “velî” kimliğinde somutlaştığı
bir örnek kabul edilebilir. Günümüze ulaşan en eski
sûfî tabakâtı olan Sülemî’nin Tabakâtu’s-sûfiyye’si velî
kavramının temsilcilerini anlatması ve kendinden sonra bu
literatürde belirleyici bir rol üstlenmesi açısından ayrıcalıklı
bir yere sahiptir. Mukaddimelerin yazarın eser içerisinde
göstereceği yaklaşımın bir özeti olması, bu bahiste üzerinde
durabileceğimiz çerçeveyi belirlememize imkân sağlar.
Çünkü bu eserin mukaddimesinde sunulan tablo, tasavvufun
temel kavramlarından olan velâyet kavramına ve velînin
kimliğine yönelik Sülemî’nin perspektifinin ipuçlarını
barındırır. Bu sebeple çalışmamızda Sülemî’nin Tabakâtu’s-sûfiyye’sinin mukaddimesinde “velî”
kavramına yapılan atıflara odaklandık ve eser içerisinde kişilerin hayatları üzerinden aktardığı
velâyeti dinî-tasavvufî açıdan nasıl konumlandırdığını anlamaya çalıştık. “Velî” kavramının
Sülemî’nin düşüncesinde karşılık bulduğu bağlamları yorumlamaya başladığımızda; onun
velâyetin meşruiyeti ve nesilden nesile devamlılığı, velîlerin diğer insanlardan farklılaşan
hususları ve aralarındaki hiyerarşi, son olarak da kişinin kulluğunun kemaline ulaşması gibi
konular üzerinden birbiriyle irtibatlı üç bağlam ortaya koyduğunu gördük. Böylece verilen
bu üç bağlam, Sülemî’nin velâyet düşüncesinin arka planına dikkat çekmemizi ve bunun
Cüneyd-i Bağdâdî’nin velâyet vurgusu ile hangi açılardan birleştiğini takip etmemizi sağlar.
Ayrıca onun Nişabur tasavvuf birikiminin aktarımında kritik rolü, bu konuda Sülemî’ye özgü
yaklaşımları daha iyi anlamamıza yardımcı olur.
Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Tabakât, Sülemî, Velî, Velâyet
Description
Keywords
Sosyal ve Beşeri Bilimler, Felsefe, Tarih, İlahiyat, Social Sciences and Humanities, Philosophy, History, Theology, Sanat Ve Beşeri Bilimler (Ahci), Sanat Ve Beşeri Bilimler, Din, Arts & Humanities (Ahci), Arts & Humanities, Religion, Sosyal Bilimler ve Beşeri Bilimler, Dini çalışmalar, Social Sciences & Humanities, Religious Studies, al-Sulamī, Sūfism, Tabaqāt, Walī, Wilāyah, Tasavvuf, Tabakât, Sülemî, Velî, Velâyet
Citation
GÜMÜŞTEKİN İ., "An Inquiry on the Idea of Wilāyah from al-Sulamī’s Introduction to his Tabaqāt al-Sūfiyya Sülemî’nin Tabakât Mukaddimesi Üzerinden Velâyet Düşüncesine Dair Bir Değerlendirme", Islam Tetkikleri Dergisi, cilt.14, sa.2, ss.553-561, 2024