Publication: Bir teselli ver: sanal gerçeklik teknolojileri ve ölümsüz kapitalizm
Loading...
Date
2020
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Ölüm gerçeği ile baş etme çabası insanlığın yaşam deneyiminden ayrı düşünülemez. İnsanlık tarihinin bilinen en eski hikâyesinde ölüme çare bulmaya çalışan Sümer kralı Gılgamış’ın macerası anlatılır. Pagan inanışın hâkim olduğu ilkel toplumlarda ölüm gündelik hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Tek tanrılı dinlere inanan Orta Çağ toplumları için ölüm bir son değil, hayatı anlamlandıran bir başlangıçtır. Kutsal kitaptaki dogmaların yerine aklı koyan modern toplumlar ise ölümü hayatın dışına itilmesi gereken bir hastalık olarak görür. Kapitalizmin himayesinde büyük bir sıçrama gerçekleştiren bilim ölüme çare bulamamış; ancak kapitalizm gelişen dijital teknoloji sayesinde ölümü yok sayma konusunda zirve noktaya ulaşmıştır. Seninle Buluştum (2020) adıyla dünya medyasında yer bulan belgeselde, amansız bir hastalık nedeniyle yedi yaşındaki kızını kaybeden Güney Koreli bir annenin sanal gerçeklik teknolojileri ile yaratılan bir dünyada kızıyla yeniden buluşması gösterilmiştir. Seyirciler, bu simülasyon evreninde anneyle kızın yaşadığı duygusal anları hem annenin hem de onu stüdyoda izleyenlerin gözünden takip eder. Dijital teknolojinin yarattığı yeni iletişim imkânları sayesinde bir anne ile ölmüş kızının sanal ortamda buluşturulması, iletişim kavramının anlamını radikal şekilde değiştirecek bir deneyimdir. Bu benzersiz vuslat anı, hipergerçeklik ortamında deneyimlenen bir teselliye dönüşür. Bu çalışmanın amacı, sanal gerçeklik teknolojilerinin sunduğu teselli imkânını kapitalizmin ölümü yok sayma yaklaşımının bir göstergesi olarak analiz etmektir. Sanal gerçeklik teknolojilerinin kısa vadede sunduğu teselli imkânı, uzun vadede bireyin psikolojisini tehdit eden bir bağımlılık potansiyeli taşımaktadır. Niteliksel bir perspektifle bütüncül tek durum deseni uygulanan bu çalışmada, Jean Baudrillard’ın (2008) Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm isimli kitabındaki argümanlardan hareketle, kapitalizmi nitelendiren “ölümsüz” sıfatı ölümden arındırılmış anlamında kullanılmaktadır. Sanal gerçeklik teknolojileri son kullanıcılara yönelik ürün ve hizmet imkânlarını barındıran yepyeni bir pazar anlamına gelmektedir.
Description
Keywords
Sanal gerçeklik teknolojileri, hipergerçeklik, kapitalizm, ölümsüz, teselli, Visual reality technologies, hyperreality, capitalism, immortal, consolation