48-72 aylık çocukların zihin kuramı ve erken okuryazarlık becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi = The relationship between theory-of-mind and early literacy skills of 48-72-months aged children
No Thumbnail Available
Date
2020
Authors
Öztürkçe, Ayşe
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Bu araştırmada 48 -72 Aylık çocukların Zihin Kuramı ve Erken Okuryazarlık Becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın amacı kapsamında Zihin Kuramı ve Erken Okuryazarlık Becerileri arasındaki ilişki demografik özelliklere ve Erken Okuryazarlık Becerileri alt boyutlarına göre incelenmiştir. Bu araştırma betimsel tarama modelinde nicel bir çalışmadır. 2018-2019 eğitim öğretim yılında ilişkiyi saptamaya çalışan tarama modeliyle yürütülen bu araştırmada İstanbul ilinin Maltepe ilçesindeki MEB’e bağlı resmi ve özel okullar bünyesinde öğrenim gören tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen toplam 97 çocukla çalışılmıştır.Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen ‘Kişisel Bilgi Formu’ ile Wellman, Liu (2004) tarafından geliştirilerek daha sonra Kahraman Gözün (2012) tarafından Türkçe ’ye uyarlanan ‘Zihin Kuramı Ölçeği (ZKÖ)’ ve Karaman (2013) tarafından geliştirilen ‘Erken Okuryazarlık Becerilerini Değerlendirme Aracı (EOBDA)’ kullanılmıştır.Araştırma kapsamında toplanan verilerin analizi için çocukların zihin kuramı ve erken okuryazarlık becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Korelasyonu analizi yapılmıştır. Erken okuryazarlık becerileri ve zihin kuramı becerilerini demografik özellikler açısından incelemek amacıyla Bağımsız grup t Testi, Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testi kullanılarak fark analizi yapılmıştır.Bu araştırmada yapılan analizler sonucunda, erken okuryazarlık becerileri ile zihin kuramı becerileri arasında düşük düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Araştırmaya dahil olan çocuklarla ulaşılan genelleme sonucunda zihin kuramı becerilerinin erken okuryazarlık becerilerinin alt boyutlarından seslerin başlangıç seslerini fark etme ile orta düzeyde ve pozitif yönde; yazı yazma öncesi becerileri ile düşük düzeyde ve pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Zihin kuramı becerilerinin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığına yönelik yapılan analizlerde zihin kuramı becerilerinin cinsiyete göre farklılaştığı görülmektedir. Zihin kuramı becerilerinin yaşa, anne-babanın eğitim düzeyi, bakıcının olup olmaması, doğum sırası, okul öncesi kuruma devam süresi değişkenlerine göre farklılaşmadığı görülmektedir. Bunun yanında erken okur yazarlık becerilerinin cinsiyete göre erkeklerin lehine; yaşa göre yaşı daha büyük olan çocukların lehine; anne-baba eğitim düzeyi üniversite mezunu olanların lehine; doğum sırasına göre ilk çocukların lehine, okul öncesi kuruma devam süresine göre kuruma devam süresi fazla olanların lehine farklılaştığı görülmektedir. Bunun yanında erken okuryazarlık becerilerinin çocukların bakıcısının olup olmaması değişkenine göre farklılaşmadığı görülmüştür.--------------------This research aimed to examine the relationship between Theory-of-Mind Tasks and Early Literacy Skills of 48-72-month-old children. To this end, the relationship between Theory-of-Mind Tasks and Early Literacy Skills was investigated by demographics and subtests of Early Literacy Skills. This research is a quantitative study conducted in the descriptive survey model. In the research aiming to identify the relationship in question, 97 children attending private and public schools in Maltepe district of İstanbul were selected with random sampling method in the academic year of 2018-2019.As data collection instruments, the research used “Personal Information Form” developed by the researcher, the Theory of Mind Scale developed by Wellman and Liu (2004) and adapted into Turkish by Kahraman Gözün (2012) and the Early Literacy Skills Assessment Tool developed by Karaman (2013).To identify the relationship, the data collected in the research were subjected to a Pearson’s Product-Moment Correlation analysis. Difference analysis was performed with independent groups t-test, Mann Whitney-U and Kruskal Wallis-H to examine early literacy skills and theory-of-mind tasks by demographics.The analyses concluded a low positive significant relationship between early literacy skills and theory-of-mind tasks. It was found that participant children’s theory-of-mind tasks had a moderate positive relationship with distinguishing the starting sound of words skills and a low positive relationship with prewriting skills from among early literacy skills. According to the analysis performed to see whether theory-of-mind tasks differed by demographics, theory-of-mind tasks differed by gender. Theory-of-mind tasks did not differ by age, parents’ educational level, whether having a babysitter, birth order, and duration of attending the preschool institution. On the other hand, early literacy skills differed by gender in favor of boys, by age in favor of older children, by parents’ educational level in favor of those with parents who graduated from a university, by birth order in favor of first children, and by duration of attending the preschool institution in favor of those who had been attending the institution for longer. It was, however, observed that early literacy skills did not differ by whether having a babysitter.
Description
Keywords
Education, Preschool children, Eğitim, Okul öncesi çocuklar, Preschool teaching, Okul öncesi öğretim