H.L.A. Hart’ın hukuk anlayışı çerçevesinde hukuk ve ahlak ayrımı
| dc.contributor.advisor | Atalay, Ahmet Haluk | |
| dc.contributor.author | Şahin, Şule | |
| dc.contributor.department | Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı | |
| dc.date.accessioned | 2021-09-09T10:07:12Z | |
| dc.date.available | 2021-09-09T10:07:12Z | |
| dc.date.issued | 2003 | |
| dc.description.abstract | ÖZETDoğal Hukuk karşıtı hukuk kuramları çoklukla 'hukuksal pozitivizm' adıyla betimlenmiştir. H.L.A. Hart'ın hukuk ve ahlak arasında kavramsal bir ayrılık bulunduğunu öne süren kuramının da bu açıdan hukuksal pozitivizme dahil olduğu söylenebilir. Ancak Hart kendisini hukuksal pozitivist olarak nitelememiş ve pozitivizmin olası anlamlarını şöyle sıralamıştır. Hukukun tanımında pozitivizme göre hukuk beşeri buyrukların bir görünümüdür, hukuk ve ahlak ya da olanla olması gereken arasında zorunlu bir ilişki yoktur; yasal bir çalışma biçimi olarak pozitivizm yasal kavramların anlamlarının çözümlenmesi ve açıklanmasıdır, kavramsal açıdan hukukun sosyolojik, tarihsel, siyasal veya ahlaki araştırmalarından tamamen farklı niteliktedir; yargısal bir süreç olarak pozitivizme göre yasal bir düzen, doğru kararların doğrudan ilgili yasal kuralların anlatımı ve davada geçen olaylar hakkındaki bir anlatımın birleşmesinden çıkarsanabildiği, kapalı bir mantıksal düzendir; ayrıca ahlaki yargılar, akılcı tez, kanıt yada delillerle kurulamazlar. Eğer pozitivizmin bu açılımlarını kabul ediyorsak Hart'ı ve kuramını hukuksal pozitivizm kapsamında değerlendirebiliriz.Hart kuramını hukukun doğasını açıklamaya yönelmiş çabaları merkez alan üç temel mesele üzerine kurmuştur. O'na göre tanım bir şeyi benzerlerinden ayırdetme ve sınırlarını belirleme faaliyetidir ki dilbilgisi de bu ayrımı farklı kelimelerin kullanımı yoluyla göstermektedir. Tanımın bu özelliği nedeniyle hukukun diğer sosyal fenomenler gibi tanımlanması ancak benzerleri olan zorlama ve ahlaktan ayırdedilmesiyle mümkündür. Yasal bir sistemin ayrıcı özellikleri de ancak bu yolla aydınlatılabilir.İlk önce hukukun zorlamadan ayırdedilmesi gerekir. Zorlamayı hukukun merkezi sayan kuramlar kural kavramını gözardı ederek hukuku dışsal bir zorlama sisteminden ibaret saymakta ve yasal yükümlülüğün, kişileri güç tehditi olmaksızın kurallara uymaya sevkeden içsel yönünü önemsememektedirler. Bu yaklaşım, vatandaşların bir çok toplumda hukuka ceza tehditi nedeniyle değil ancak yasallığa ve yasa koyucuya saygılarından kaynaklanan bir yükümlülük bilinciyle uymalarını açıklayamamaktadır. O'na göre hukuku yalnızca egemenin buyrukları ve memurların yaptırımları uygulamalarından ibaret sayan ve buyruk kavramını merkeze koyan düşünürler içsel bakış açısının hukukun doğasını kavramaktaki önemini gözden kaçırmaktadır.Hukukun ayrılması gereken diğer unsur ahlaktır. Hart'a göre hukuk va ahlak arasında zorunlu bir bağlantı olmamakla beraber kesiştikleri bazı noktalar bulunabilir. Belirli bir toplumda mevcut yasakoyucu tarafından meydana getirilip varlığı doğrulanan tek olgu hukuktur. Gereklilikleri ve özellikleri bazı açılardan benzese dahi hukuk ve ahlak arasında zorunlu bir bağ yoktur ve kesinlikle ayrı değerlendirilmeleri gerekir. Hukukun geçerliliği yasama faaliyetinin gereklerine uygun biçimde ve usulüne göre oluşturulmasına bağlıdır ve iyiliğinin ya da kötülüğünün bu noktada herhangi bir rolü yoktur. Ahlakın hukuk üzerinde bazı etkileri bulunsa bile yasal geçerlilik buna bağlı olarak değişmemektedir.Hukukun neliğini zorlama ya da ahlak aydınlatmamakta, bu ancak 'kurallar' yoluyla açıklanabilmektedir. Kurallar kabul edilmiş davranış standartlarının ifadesidir ve hukuk da ahlak gibi sosyal kurallar sistemidir. Hukuk kurallarını ikincilerden ayıran kendi içinde birbirlerinden farklı ama etkileşim halinde kural türlerini barındırması ve böylece bir sistem oluşturmasıdır. Hukuk kuralları iki ana gruba ayrılmaktadır. İlki, birincil kurallardır ve bunlar kişilere ödev yüklemektedir. Diğerleriyse birincil kuralların meydana getirilmesini ve işlemesini sağlayan, yetki verici nitelikteki tamamlayıcı kurallardır. Sistem içindeki tüm diğer kuralların varlığı ve yasal geçerliliği bunlardan biri olan tanıma kuralları aracılığıyla sağlanmaktadır.SUMMARYThe conceptual theories opposed to Natural Law, are mostly defined under the heading of ''legal positivism''. On this perspective H.L.A. Hart's theory that affirms there's a conceptual distinction between law and morals may be evaluated as a legal positivist theory. However Hart didn't call himself as a legal positivist. For him, the expression positivism is used literature to designate these contentions: that laws are commands of human beings; that there is no necessary connection between law and morals, or law as it is and law as it ought to be; that the analysis or study of meanings of legal concepts is an important study to be distinguished from historical inquiries, and the critical appraisal of law in terms of morals, social aims, functions; that a legal system is a closed logical system in which correct decisions can be deduced from pre-determined legal rules by logical means alone; that moral judgments can not be established as statements of fact can, by rational argument, evidence or proof. If we accept these explanations of positivism, it would be possible to adopt him as a positivist and his theory as a legal positivist one.Hart's theory is constructed on three main issues and these problems focus on the effort to explain the nature of law. For him it is impossible to define law as the other social phenomenas. For him definition is primarily a matter of drawing lines or distinguishing between one kind of thing and another, which language marks off by a separate word. So for such a definition, law should be distinguished from coercion and morality. The distinctive structure of a municipal legal system can be enlightened by this way.Firstly law should be separated from 'coercion and the lines that distinguish them should be drawn carefully. Because the imperative theories of law have entirely lacked the concept of a rule, and that this has caused them to regard law only as an external system of coercion, thus ignoring the internal element of legal obligation which leads people to obey laws when there is no threat of force compelling them to comply. This approach misses the fact that the laws of many societies are generally obeyed by their citizens, not through the fear of sanctions but because of a certain of sense of obligation arising from the citizen's respect for the legitimacy and authority of the law giver. For him in focusing only on the commands of a sovereign and the actions of officials in imposing sanctions, the command theorists have ignored that the internal point of view has an important role to understand the nature of law. The other element that law should be separated from is morality. Hart thinks that there is not a necessary relation between law and morals but there could be an intersection of them. He believes that only that which has been created and posited by the proper law making authorities in a particular society can properly be called law. There is no necessary link between law and morality and although there may be similarities between them and in their requirements, the two must still be kept strictly separate. Laws are valid if they have been created in accordance with the requirements of proper law making in a certain society, and their goodness or badness has no bearing on their validity. Morals may have some effects on law but legal validity does not depend on them.For Hart, neither coercion nor morals able to elucidate what the law is. The only way that law can be explained is 'rules'. Rules are statements of accepted standards of behaviour and law is a system of social rules, to this extent it is similar to morality. The rules of law are different from those of morality, because the rules of law are of different types and each of these categories interacts with the others in a manner which enables them to be called a system. Rules of morality generally lack this systemic quality. The rules of law can be classified into two main groups. First one is the primary rules which are the basic duty-imposing rules of law. And other one is the secondary rules which are brought into existence for the purpose of governing the creation and operation of the primary rules. Generally they are power-conferring rules and the existence and validity of all other rules in a legal system is determined by one of them, which is called as the rule of recognition. | |
| dc.format.extent | 103y.; 28sm. | |
| dc.identifier | 641F9296-D911-5345-B7FA-35E04041995B | |
| dc.identifier.uri | https://katalog.marmara.edu.tr/veriler/yordambt/cokluortam/3B/T0049367.pdf | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11424/189219 | |
| dc.language.iso | tur | |
| dc.publisher | Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Hukuk ve Ahlak | |
| dc.subject | Kamu Hukuku | |
| dc.title | H.L.A. Hart’ın hukuk anlayışı çerçevesinde hukuk ve ahlak ayrımı | |
| dc.type | masterThesis | |
| local.yordam.id | 641F9296-D911-5345-B7FA-35E04041995B |