Person:
KON, KADİR

Profile Picture

Email Address

Birth Date

Research Projects

Organizational Units

OrgUnit Logo
Organizational Unit

Job Title

Last Name

KON

First Name

KADİR

Name

Filters

20242
Reset filters

Settings

Search Results

Now showing 1 - 2 of 2
  • Thumbnail Image
    PublicationOpen Access
    II. Abdülhamid’e Kitapla ŞantajAlman Gazeteci Julius Grosser TarafındanYazılması Tasarlanan Kitabın Hikâyesi
    (2024-01-01) KON, KADİR; KON K.
    Bu makalede Alman gazeteci Dr. Julius Grosser’in 1895 yılında Babıâli’ye sunduğu bir kitap taslağı etrafında gelişen olaylar ele alınmaktadır. Fransızca yazılmış ve esasında şantaj amaçlı olan kitap taslağı “Hamidî Rejim”e ve onunla iş birliği yapan Türkiye’deki Alman uzmanlara ağır suçlamalarda bulunmaktadır. Bu yönüyle kitap, o dönemde Türkiye’deki nüfuzunu oldukça artırmış olan Almanya’nın Osmanlı devleti ile ilişkilerini bozma potansiyelini de barındırmaktadır. Öte yandan Tanzimat reformlarıyla birlikte Batı kamuoyunda olumlu imaj oluşturmayı uluslararası sistemde meşru bir zemin sağlamanın yolu olarak gören Osmanlı devletinin “medeni” olma çabasına zarar verecek böyle bir girişim karşısında Babıâli’nin ve Yıldız Sarayı’nın tavrı önem kazanmaktadır. Makalede Ajans de Konstantinopel’in sahibi olan Dr. Julius Grosser’in ve sonradan onun davasını ve işini devralacak olan karısı Anna Grosser-Rilke’nin faaliyetleri Osmanlı arşiv belgelerinden takip edilmiştir. Böylece bahsi geçen haber ajansı örneğinden hareketle II. Abdülhamid idaresinin yabancı haber ajanslarına yönelik tutumunun anlaşılmasına katkı sunulması da amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Dr. Julius Grosser, Anna Grosser-Rilke, II. Abdülhamid, Kitap, Şantaj, Yabancı Haber Ajansları
  • Thumbnail Image
    PublicationOpen Access
    Almanya Dışişleri Bakanlığı Siyasi Arşivi’nin Tarihsel Gelişimi ve Modern Dönem Türk Tarihi Açısından Önemi
    (2024-08-01) KON, KADİR; KON K.
    Bu makale, Almanya Dışişleri Bakanlığı Siyasi Arşivi’ni tarihsel perspektiften ele almayı ve bu arşivin modern dönem Türk tarihi açısından önemini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. 1870’te kurulmuş olan Siyasi Arşiv, yalnızca bağlı bulunduğu Dışişleri Bakanlığı ile değil aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti’ni de içine alacak şekilde modern dönem Türk-Alman ilişkilerinin tarihiyle de yaşıttır. Bahis konusu bu dönem aynı zamanda iki ülke arasındaki ilişkilerin askerî ittifaktan kültürel ve ticari ilişkilere kadar hemen her alanda neredeyse kesintisiz bir yoğunluk ve devamlılık göstermesiyle dikkat çekmektedir. Almanya’nın dış politikasının hafızası olan Siyasi Arşiv, kendi tarihiyle de 1871’den günümüze kadar birçok farklı isim ve rejimin hüküm sürdüğü, zirvelerin ve diplerin göründüğü sancılı Alman tarihinin bir izdüşümü olma özelliğine sahiptir. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan Weimar Cumhuriyeti Almanya’sının devlet kurumlarını yeniden düzenlemesinden Dışişleri Bakanlığı Siyasi Arşivi de nasibini almış ve bugün de geçerli olan arşivleme sistemi 1921’den itibaren kullanılmaya başlamıştır. Diğer yandan İkinci Dünya Savaşı’nın 1945’te Üçüncü Alman İmparatorluğu’nun yıkımıyla sonuçlanması üzerine bir kurum olarak Dışişleri Bakanlığı ve ona bağlı olan Siyasi Arşiv, 1945-1951 yılları arasında kurumsal varlıktan yoksun kalmıştır. Dolayısıyla arşivde altı yıllık döneme ait herhangi bir dışişleri belgesi mevcut değildir. Bunun yanında Dışişleri Siyasi Arşivi, 1945 yılında Almanya’yı işgal eden Müttefik Devletler tarafından ele geçirilmiş ve arşiv İngiltere, ABD ve Fransa tarafından incelenmek üzere bütünüyle Londra’ya taşınmıştır. 1949’da kurulan Federal Almanya Devleti’nin uzun çabaları ve yapılan pazarlıkları sonucunda bu arşiv, 1956 yılından itibaren yeni devletin başkenti Bonn’a taşınmış ve Almanya dışişleri, hafızasına yeniden kavuşmuştur. Arşiv İngiltere’de iken Müttefik tarihçilerce başlatılan Alman Dışişleri Bakanlığı belgelerinin kamuoyuyla paylaşılması süreci, 1959’dan itibaren Alman tarihçiler tarafından Modern Tarih Enstitüsü (Institüt für Zeitgeschichte) bünyesinde devam ettirilmiştir. Böylece Almanya’nın Dış Politika Belgeleri (Akten zur Auswärtigen Politik Deutschlands) başlığı altında 1918’den 1995’e kadarki döneme ait onlarca ciltten oluşan belge neşredilmiştir. Almanya tarihi belgelerin kamuoyuna açılması için, istisnai belgeler dışında otuz yıllık bir sürenin geçmesini öngörmektedir. Dışişleri Siyasi Arşivi’nin Türkiye’nin son yüz elli yılındaki uluslararası ilişkileri yanında bu süreçteki modernleşme çabalarının anlaşılması konusunda da eşsiz bir kaynak sunduğunu belirtmek gerekir. 1880’lerden 1918’e kadarki dönemde gerek II. Abdülhamid saltanatında gerekse de Birinci Dünya Savaşı’nı da kapsayan İkinci Meşrutiyet ve İttihat ve Terakki iktidarı döneminde iki ülke arasındaki ilişkiler devamlılık göstermiştir. Diplomatik ilişkilerde 1918-1924 yılları arasındaki kesintiden sonra 1944’e kadar Türk-Alman ilişkileri kültürel ve özellikle Almanya Türkiye’nin en önemli dış ticaret partneri olduğu için ticari anlamda adeta zirveyi görmüştür. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra (1951-1952’de) yeniden kurulan diplomatik ilişkilerde ise bilhassa 1961’den sonra Türk-Alman ilişkileri ortak NATO üyeliği ve Avrupa Ekonomik Topluluğu (1993’ten sonraki adıyla Avrupa Birliği) süreciyle birlikte yeni bir boyut kazanarak günümüze kadar kesintisiz bir devamlılık ve yoğunlukla sürmüştür. Bu dönemde Türkiye’den Almanya’ya gitmeye başlayan Türk işçiler ve sayıları bugün milyonlarla ifade edilen Almanya’da yaşayan Türk topluluğu ile iki ülke ve millet arasındaki ilişkiler neredeyse kopması imkânsız bir hâl almıştır. Dolayısıyla Alman Federal Arşivi (Bundesarchiv) ve diğer arşivleriyle birlikte, Almanya’nın Dışişleri Siyasi Arşivi modern dönem Türk tarihinin anlaşılması ve yazılması açısından yadsınamaz bir öneme sahiptir. Anahtar Kelimeler: Almanya, Arşivcilik, Almanya Dışişleri Bakanlığı Siyasi Arşivi, Osmanlı İmparatorluğu, Türk Alman İlişkileri, Türkiye.