Publication: Şizoaffektif bozukluk düşünülen bir olgu
No Thumbnail Available
Date
2023-05-13
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Sunumu Yapan Kişi Hakkında Bilgiler Çağla Hacıalioğlu, Marmara Üniversitesi Çocuk ve
Ergen Ruh Sağlığı Anabilim Dalında 3.yılımda asistan doktor olarak görev yapmaktayım. Bu
olguyu Prof.Dr. Neşe Perdahlı Fiş ile takip etmekteyim. Bu olguyu psikotik özellikli depresyon
ve şizoaffektif bozukluk ayırıcı tanısı açısından sunmaktayım. Ayrıca zihinsel yetersizlik olan
hastalarda psikotik belirtilerin değerlendirilmesi zorlaşmaktadır. Olguyu Anlama Hasta ilk
poliklinik başvurusunda 16 yaş 6 aydı. Liseye açıköğretimden 2.sınıftan devam ediyordu, ancak
sınavlarına girmiyormuş. Hastanın ilk başvurusunda ana şikayetleri, mutsuzluk, pasif suisidal
düşünceler, eline bıçak alıp bileğini kesmeye çalışma, içe kapanma, kendi kendine gülmeler,
kendine zarar vermesi yönünde sesler duyma şeklinde işitsel halüsinasyonlar, cinlerden zarar
göreceğini düşünme şeklinde persekütif hezeyanlardı. Hasta bu şikayetlerle bir yıl önce dış
merkezde çocuk psikiyatri kliniğine başvurmuş. Risperidon 1 mg/gün başlanmıştı, 2 mg/gün
dozuna kadar çıkılmış ancak tam fayda sağlanamamış. Hastanın ilkokul ve ortaokulda ders
başarısı düşükmüş. Liseye de dersleri anlamadığı için devam edememiş, açık öğretime geçmiş.
Ancak semptomları nedeniyle de açık öğretim sınavlarına girememiş. Ortaokulda ders
başarısızlığı nedeniyle öğretmeni tarafından azarlandığını, bu olayı unutamadığını ifade
ediyordu. 19 yaşında bir abisi varmış. Babası inşaat malzemesi satıyormuş,bipolar bozukluk
tanısı ile olanzapin ve lityum kullanıyormuş, işlevselliği iyiymiş. Annesi ev hanımıymış.
Hastanın ilk başvurusunda ellerde titreme ve ağır hareket etme şeklinde fiziksel belirtileri
mevcuttu. Hastanın yapılan ruhsal durum muayenesinde öz bakımı azalmıştı, mentali kısıtlı
izlenimi veriyordu, iş birliği kuruyordu. Yönelim, bellek ve dikkati tamdı. Duygudurum:
depresif, duygulanım: duygudurumla uyumlu,künt, ancak labildi, zaman zaman gülmeleri
oluyordu. Düşünce içeriği: dünyanın sonunda ne olacağına dair düşünceler, cinlerden
şeytanlardan zarar göreceğine dair persekütif hezeyanlar mevcuttu. Aktif suisidal düşünce
yoktu ancak pasif suisidal düşünceler mevcuttu. İki ay önce bıçakla bileğini kesmeye çalışma
şeklinde kendine zarar verme davranışı olmuş. Çağrışımlar dağınıktı, konuşma hızı ve miktarı
azalmıştı. İç görü yoktu ve muhakeme bozulmuştu. Hastanın 4P formülasyonunu yaptığımızda,
predispozan faktörler olarak babanın bipolar bozukluk tanısı olarak genetik yüklülük, hastada
hafif düzeyde mental retardasyon bulunması, ortaokulda akranları tarafından uygulanan
zorbalık ve öğretmeninin örseleyici tutumları gösterilebilir. Presipite edici faktör olarak ise
hastanın örgün eğitimi bırakarak açık öğretime geçip, evde içe kapanması gösterilebilir.
Sürdürücü faktörler olarak ise hastanın genellikle evde vakit geçirmesi, iletişime geçtiği
kişilerin sınırlı olması, düzenli bir antipsikotik tedavi kullanmamış olması gösterilebilir.
Protektif faktörler; hastanın annesinin destekleyici olması, akrabalarıyla, özellikle kuzenleriyle
olumlu ilişkileri, verilen randevulara düzenli gelmesi ve ilaç uyumunun iyi olması gösterilebilir.
C.Tanısal Değerlendirme ve Tedavi Planı Ayırıcı tanı olarak psikotik özellikli depresyon,
bipolar bozukluk düşünülebilir. Hastanın mental retardasyon tanı koymayı zorlaştırmıştır.
Hastada tanı olarak şizoaffektif bozukluk düşünülmüştür. Hastanın ilk başvurusunda depresif
özellikler ve psikotik bozukluk beraber görülmekle birlikte, tedavi sürecinde depresif şikayetler
olmadan 2 haftadan uzun süren sadece psikotik şikayetlerin olduğu bir dönem bulunması
şizoaffektif bozukluğu düşündürmektedir. Hastanın düşünce içeriğini anlayabilmek için, Beier
cümle tamamlama testi verilmiştir. Bu testte mentali kısıtlı izlenimi veriyordu, basit ve kısa
cevaplar mevcuttu. Hastanın tedavisi aripiprazol 10 mg tablet başlanarak kademeli olarak 20
mg/gün dozuna kadar çıkarılmıştır. Tedavi ile birlikte, depresif şikayetler azaldı, ancak işitsel
ve görsel halüsinasyonlar devam etmişti. Ara ara ağlamalar ve nedensiz gülmeler devam etti. Fluoksetin 20 mg kapsül eklenmesiyle ağlamalar azaldı, duygu dalgalanmaları daha az olmaya
başladı. Hastanın dedesini kaybetmesiyle semptomlarının tekrar alevlendiği bir dönem oldu,
ancak aripiprazol 30 mg dozuna çıkılmasından iki ay sonra görsel ve işitsel halüsinasyonlar,
sanrılar ve depresif şikayetler ortadan kalktı. Hastanın tedavisi kademeli olarak aripiprazol 20
mg/gün dozuna düşüldü, fluoksetin 20 mg/gün kullanmaya devam etmektedir. Açık öğretim
sınav kitaplarını alarak tekrar sınavlara girmeyi düşünmektedir. DSM-5 "şizoafektif
bozukluğun ayrı bir nozolojik kategori olmadığına dair artan kanıtlar var" derken, şizoaffektif
bozukluk psikotik tanı grubunda kalmaya devam ediyor. Şizoaffektif bozukluk genellikle
şizofreninin daha hafif bir alt grubunu veya duygudurum bozukluğu olan hastaların daha
şiddetli bir alt kategorisini belirtmek için kullanılır ve tanısal güvenilirliği
düşüktür.(Chan,2016) Bu olguyu sunma nedenimiz, mental retardasyonu olan olgularda kendi
kendine konuşma ve gülme gibi semptomlar varlığında psikotik bozukluk ayırıcı tanısındaki
zorluklardır. Ayrıca psikotik belirtilerin remisyona girdiği olgularda anti psikotik ilaç tedavisi
ne zaman kesilmelidir? Psikotik özellikli depresyon ve şizoaffektif bozukluk ayırıcı tanısı nasıl
yapılabilir? Bu hastanın mental kapasitesine bağlı sınırlı işlevsel düzeyine bağlı belirtiler ve
psikozun rezidü negatif belirtileri arasındaki ayırıcı tanı nasıl yapılabilir?
Description
Keywords
Tıp, Dahili Tıp Bilimleri, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Sağlık Bilimleri, Medicine, Internal Medicine Sciences, Childrens Mental Health and Disorders, Health Sciences, Klinik Tıp (MED), Klinik Tıp, Psikiyatri, PSİKİYATRİ, TIP, GENEL & DAHİLİ, Clinical Medicine (MED), CLINICAL MEDICINE, PSYCHIATRY, MEDICINE, GENERAL & INTERNAL, Genel Sağlık Meslekleri, Patofizyoloji, Temel Bilgi ve Beceriler, Değerlendirme ve Teşhis, Dahiliye, Aile Sağlığı, Tıp (çeşitli), Genel Tıp, General Health Professions, Pathophysiology, Fundamentals and Skills, Assessment and Diagnosis, Internal Medicine, Family Practice, Medicine (miscellaneous), General Medicine, şizoaffektif bozukluk, psikotik depresyon, aripiprazol
Citation
Hacıalioğlu Ç., Perdahli Fiş N., \"Şizoaffektif Bozukluk Düşünülen Bir Olgu\", 32. Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kongresi, İstanbul, Türkiye, 10 - 13 Mayıs 2023, ss.186-187