Person: BENLİ, ALİ
Loading...
Email Address
Birth Date
Research Projects
Organizational Units
Job Title
Last Name
BENLİ
First Name
ALİ
Name
12 results
Search Results
Now showing 1 - 10 of 12
Publication Metadata only Fâtih Dönemi Âlimlerinden Musannifek (ö. 875/1470) ve Nahiv Usulüne Dair Görüşleri Üzerine Bir Değerlendirme(Klasik, 2015-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.Publication Metadata only Üsküdarlı ihtiyar(Pınar Yayınları, 2019-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.Publication Metadata only Osmanlı kitap kültürü Cârullah Efendi Kütüphanesi ve derkenar notları(2020-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.Koleksiyon çalışmalarında son yıllarda meydana gelen artışa ciddi bir katkı sunan Osmanlı Kitap Kültürü: Cârullah Efendi Kütüphanesi ve Derkenar Notları, Osmanlı kitap kültürünün yazma boyutunu ele aldı. Eserde, Cârullah Efendi Koleksiyonunda yer alan yazmalar üzerinde bulunan derkenar notlan tahlil edilerek kitap, kütüphane, koleksiyon, koleksiyoner, yazar, okur gibi kitap kültürünün farklı boyutlarına dair sorulara cevaplar üretilmeye çalışıldı. Bu çalışma, birçok açıdan ilkleri barındırıyor. Öncelikle kitap kültürü ve yazma kitap kültürü çalışmalarında ilk defa bir koleksiyonun tamamı inceleme konusu edildi, ikinci olarak ilk defa derkenar notlarının da kitap kültürü çalışmalarında çok önemli veriler sunabileceği, "hürde” bilginin "hurda” addedilmemesi gerektiği gösterildi. Kitabın hiç şüphesiz en önemli katkısı, hakkında neredeyse hiçbir bilgi bulunmayan Cârullah Efendi gibi çok kıymetli bir âlim, müderris, kadı, kütüphaneci ve bibliyofilin ilim âlemine layıkıyla tanıtılmış olmasıdır.Publication Metadata only Klasik Arap edebiyatından bin bir beyit(Büyüyen Ay Yayınları, 2016-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.Publication Metadata only Abdülkadir Sadreddin Efendi ve Miftâhu Kunûzi'l-İslâm adlı fehrese türü kitabının tefsir literatürüne katkısı(İlim Yayma Vakfı Kur'an ve Tefsir Akademisi, 2013-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.Publication Metadata only Kaplan ve tilki-ahlak ve siyaset üzerine düşünceler(Klasik, 2019-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.; Benli, AliPublication Metadata only Taşköpürülüzâde'nin Şerhu'l-Fevâidi'l-Gıyâsiyye adlı eseri hakkında genel bir değerlendirme(2016-11-18) BENLİ, ALİ; BENLİ A.Abdülkahir el-Cürcânî’nin Esrâru’l-belâğa ve Delâilü’l-i‘câz adlı eserlerinde kelam ve felsefe disiplinleriyle ile yoğrulan dil ilimleri ve özellikle belagat ilmi Ebû Yakûb es-Sekkâkî’nin Miftâhu’l-‘ulûm adlı eseri ile yeni bir döneme girmiştir. Sekkâkî kelam, felsefe ve mantığın yöntemini belağat ilmine uygulayarak onu edebi zevkten çok mantıkî tanım ve taksimlerin hâkim olduğu bir saha haline getirmiştir. Kendisinden sonraki belagat çalışmaları bu eser ve yöntem etrafında şekillenmiş, Miftâhu’l-‘ulûm üzerinde muhtasar, şerh, haşiye vb. türlerde pek çok eser yazılmıştır. Miftâhu’l-‘ulûm’un belağatle ilgili üçüncü bölümü üzerine Hatîb el-Kazvînî’nin yazdığı Telhîsu’l-Miftah şöhret bulmakla birlikte Bedreddin b. Mâlik tarafından yazılan el-Misbâh ve Aduddin el-Îcî tarafından kaleme alınan el-Fevâidü’l-Gıyâsiyye de bazı çevrelerde bir ders kitabı olarak okutulmuştur. Bu çalışmada Taşköprîzâde’nin el-Fevâidü’l-Gıyâsiyye adlı muhtasar eser üzerine yazdığı şerh incelenecektir. Müellifin belagat sahasıyla ilgili en kapsamlı çalışması olan eser müteahhir dönem belagat kitaplarının ana özelliklerini taşımakta ve temel tartışma mevzularına yer vermektedir. Memzuc bir şerh olan eserde konular derinlemesine ele alınmakta, ana metnin anlaşılması güç olan bölümleri açıklanmaktadır. Teftâzânî ile Cürcânî ve onların takipçileri arasında süregelen tartışmalara yer verilmekte, bunlar değerlendirilerek bazı tercihlerde bulunulmaktadır. Îcî’nin ve Kazvînî’nin Miftâhu’l-ulûm’un yapısı üzerinde ve belagat konularının taksimatı konusundaki tasarrufları karşılaştırılarak tartışılması dikkat çekmektedir. Ayrıca eserde Taşköprîzâde’nin orijinallik iddiasıyla ileri sürdüğü bazı görüşleri de bulunmaktadır. Bu bildiride eserin genel özellikleri üzerinde durulacak, özellikle ihtilaflı konulardaki yaklaşımları ve orijinal olduğunu iddia ettiği bazı görüşleri incelenerek Taşköprîzâde’nin belagat ilmine katkısı üzerine bir değerlendirme yapılacaktır. Osmanlı ilmî hayatının önemli bir temsilcisi olan Taşköprîzâde’nin bu eseri çerçevesinde yapılacak bu değerlendirme ile Osmanlı ilim muhitinde belagat ilmine dair kaleme alınan metinlerin dili, seviyesi ve meselelerinin anlaşılması için mütevazı bir katkı yapılması amaçlanmaktadırPublication Metadata only Tavzîhu't-Tarîka bi'ş-Şerî'a (Kasîde-i Hamriyye Şerhi) [Antakya Müftüsü Resulzâde Ahmed Naci Efendi](Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2021-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.Publication Open Access Abdülahad Nûrî Sivâsî ve Huccetü'l-Vidâd ve Hiccetü'l-Fu'âd adlı risalesinin tahkik ve tahlili(2021-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.Bu çalışmada Osmanlı mutasavvıflarından Abdülahad Nûrî (ö. 1061/1651) tarafından telif edilen Huccetü’l-vidâd ve hiccetü’l-fu’âd adlı risale tahkik edilip incelenmektedir. Meşhur mutasavvıflar yetiştiren Sivâsîler ailesinden olan Abdülahad Nûrî eserlerinin çoğunu döneminde Kadızâdelilerin tasavvuf ehline yönelik eleştirilerine cevap olarak kaleme almıştır. Bunlar arasında Hz. Peygamber’in anne-babasının imanı, devranın caiz olması, zikrin fazileti ve faydaları, tayy-i mekân meselesi, vefat etmiş müminlere amellerin sevabını bağışlama meselesi, velilerin tasarrufu gibi konular zikredilebilir. İlahi sevgiyi konu edinen Huccetü’l-vidâd de müellifin döneminde tartışılan bir meseleye, kulun Allah’a, Allah’ın kula karşı sevgisinin niteliği konusunda tasavvuf ehlinin görüşlerini ortaya koyan bir eserdir. Kelam âlimleri Allah Teâlâ’nın kullarına karşı muhabbetini onlardan hoşnut olması ve rızası, kulların Allah Teâlâ’ya karşı muhabbetlerini de O’na boyun eğmeleri olarak tevil etmektedirler. Tasavvuf ehli ise eserde ortaya konulduğuna göre muhabbet sıfatının hem Allah Teâlâ hem de kullar için geçerli olduğunu düşünmekte ve Allah ile kul arasındaki muhabbeti hayatın merkezine yerleştirmektedirler. Makale inceleme ve tahkik kısmı olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. İnceleme bölümünde Arap edebiyatında muhabbet konusunu bağımsız olarak veya bölümler içerisinde ele alan literatüre kısaca temas edilmiş, farklı düşünce ekollerinin Allah ile kul arasındaki muhabbetin mahiyetine dair yaklaşımları genel olarak tanıtılmıştır. Ardından eserin yazarı Abdülahad Nûrî’nin biyografisi verilip eserleri kısaca tanıtılmış ve elyazması olanların bazı nüshalarının künyeleri verilmiştir. Tahkik edilen risâlenin içeriği özetlenmiş, metnin kaynakları belirlenmiş, içerdiği tartışmalara temas edilmiş ve yazarın görüşleri ortaya konulmuştur. Son olarak eserin tahkikinde kullanılan yazma nüshalar tanıtılmıştır. 1033/1624 yılında telif edilen eser, ilahi sevgi ve sevginin Allah ile kul arasındaki farklı boyutlarını konu almakta ve kısa bir mukaddime ile üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kulun Allah’a karşı sevgisi, ikinci bölümde Allah’ın kullarına karşı sevgisi ile ilgili görüşlere yer verilmekte, üçüncü bölümde tasavvuf ehline göre muhabbetin türleri tanıtılmaktadır. Eserde edebiyat ve tasavvuf literatüründe muhabbetle ilgili temel tanım, taksim ve nakiller derlenmiş; kelamcıların Allah’ın kula karşı sevgisi ve kulun Allah’a uyduğu sevginin mahiyeti hakkındaki görüşlerine cevap vermek amaçlanmıştır. Müellife göre Allah’a yakınlaştıran yolların aslı Allah ve peygamber sevgisidir. Âşıklar, âbidlerin ibadet ve riyazetle uzun zamanda ulaşamadıkları mertebelere aşk ve muhabbetin cezbesiyle bir anda ulaşabilirler. Kelam âlimleri kulun sevgisinin ancak mümkün varlıklarla ilgili olabileceğini, insanların bununla tat almak veya bir zararı ortadan kaldırmak gibi bir amaç beslediklerini söyleyerek kulların Allah’a karşı sevgilerini onun rızasını istemeleri olarak tevil etmektedirler. Müellife göre ise kulun Allah’ı sevmesi ondan başka bir lezzet beklemesi sebebiyle değil onun kemaline duyulan tabii meyil sebebiyledir. Allah’ın kulları sevmesiyle ilgili olarak da mütekellimler muhabbetin bir meyilden ibaret olduğunu ve bunun cismani tabiata ait bir özellik olup sevginin Cenâb-ı Hak hakkında kullanıldığı âyet ve hadislerde kullarına karşı rızası anlamına geldiğini söylemişlerdir. Buna karşılık müellife göre ehl-i tasavvuf nezdinde muhabbet Allah’ın Vedûd isminin gerektirdiği ezelî bir sırdır. Bu sırrın keyfiyeti tam olarak bilinemez. Allah Teâlâ’nın velilerine olan muhabbeti bütün varlığın sebebidir. Bizim ona karşı muhabbetimiz aslında onun bize karşı muhabbetinin bir katresidir. Onun zatını bilmeleri için mahlukat zuhura gelmiş, onun zatının vahdaniyetine dair marifetleri onun zatını sevmelerini gerektirmiştir. Müellif eserinde kulun Allah’a duyduğu muhabbetin çeşitlerine dair ayrıntılı bir tasnif sunmuştur. Öncelikle muhabbeti failine göre avamın, havâssın ve ehassu’l-havâssın muhabbeti olmak üzere üç kısma ayırmıştır. Avâmın muhabbeti dünya (dünyevî) veya yani ahiret (uhrevî) saadetine ulaşma amacına matuf olabilir. Havâssın muhabbeti kaynağına göre sonradan kazanılmış (kesbî) veya ilahî bir ihsan (vehbî) olabilir. Muhabbetin en yüksek seviyesi karşılıksız ve tabiî olan ehassu’l-havâssa ait olanıdır. Eserde her başlık altında âyet ve hadisler delil olarak kullanılmış, tefsir kaynaklarından yararlanılmış, özellikle tasavvuf ehlinin görüşlerini verirken Hallâc-ı Mansûr (ö. 309/922) ve İbnü’l-Fârız (ö. 632/1235) gibi şairlerin beyitlerine geniş ölçüde yer verilmiştir. Biri yazarın kendisine ait olmak üzere bu kısa risalede 63 beyit zikredilmiştir. Kelam âlimlerinin görüşleri verilirken genelde tefsir kaynaklarına müracaat edilmiştir. Müellifin eserinde sade, akıcı ve anlaşılır bir üslup sergilediği görülmektedir. Bütün bu sayılan özellikleriyle eser Allah ile kul arasındaki sevgi konusunda tasavvuf ehlinin görüşlerini derleyerek bu konudaki itirazlara cevaplar sunan derli toplu bir çalışma niteliğindedir. Eserin tahkikinde üç yazma nüsha kullanılmış, eserde müellif tarafından yapılan alıntıların kaynakları elden geldiğince tespit edilmiş, yazma nüshalardaki kenar notlarından bazıları yazılarak eserin daha iyi anlaşılması amaçlanmıştır. Çalışmada ayrıca müellifin nüshası tespit edilememiş olan el-Erbeîniyyât fi’l-âyât ve’l-ehâdîs ve’l-hikâyât ve Şerhu kelimâti Kümeyl b. Ziyâd adlı eserlerinin nüshalarına da ilk kez işaret edilmiştirPublication Metadata only et-Teysîr fi't-Tefsîr (Ömer Nesefî Tefsîri) 2. Cilt (Tahkik ve Tercüme)(Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2020-01-01) BENLİ, ALİ; BENLİ A.