Welcome to the Open Access System!
Marmara University Open Access System serves scientific and artistic products such as books, articles, papers, theses, encyclopedias and artistic works produced by our faculty members and students in accordance with international standards and intellectual property rights. New materials and products have recently been added to the system.
Communities in DSpace
Select a community to browse its collections.
Recent Submissions
Fethiye şehir coğrafyası (CBS temelli mekânsal gelişim ve yerleşime uygunluk analizi)
(2024) Özcan, Ferhat; Şahin, Cemalettin; Marmara Üniversitesi; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Coğrafya Anabilim Dalı
Bu çalışmanın temel amacı, Fethiye şehrinin mekânsal gelişimini coğrafi bakış açısıyla incelemek, mevcut yerleşim alanı ve bundan sonraki mekânsal gelişimi için yerleşime uygunluk analizi yapmak ve önerilerde bulunmaktır. Tez kapsamında Fethiye şehrinin kuruluş ve gelişiminde coğrafi faktörlerin etkisi zaman ve mekân ölçeğinde araştırılmıştır. Fethiye, Türkiye’nin güneybatısında Akdeniz Bölgesi’nin batısında yer alır. Şehir, idari bakımdan bağlı olduğu Muğla’nın yaklaşık 125 km güneydoğusunda bulunur.Fethiye İlk Çağ’dan günümüze kadar gelişerek varlığını sürdürmüştür. Fethiye Körfezi güneyinde Karınca Dağının kuzey eteğinde kurulan şehir zaman içerisinde mekânsal gelişimini sürdürmüş ve günümüzde yaklaşık 70 km²lik bir alana yayılmıştır. Şehir, batıda Fethiye Körfezi kıyılarından doğuda Fethiye Ovası içlerine doğru sahasını genişletmiştir. Fethiye 153 bin (2022) kişiyi aşan nüfusuyla birlikte bölgenin önemli şehirlerinden biri olup mekânsal olarak sürekli büyümektedir.Batıda Fethiye Körfezi, Fethiye Ovası ve şehrin yakın çevresindeki alçak tepelik ve dağlık alanlar ile buradan kaynaklarını alan akarsuların oluşturduğu dağ eteği ovaları ve birikinti yelpazeleri şehrin yer seçiminde ve gelişim yönünde etkili olan temel coğrafi unsurlardır. Ayrıca 1980’li yılların ortalarından itibaren artan turizm faaliyetleri ve buna bağlı hizmet sektörünün gelişmesi, kara ve deniz yolu ulaşımındaki gelişmeler ile zirai faaliyetlerin artışı, sağlık ve eğitim alanında yapılan yatırımlar bu gelişime eşlik etmiştir.Fethiye şehrinin sınırlarını tespit etmek için birçok coğrafi kriter esas alınmıştır. Bu bağlamda CBS teknikleri ile her kritere ait bağımsız haritalar oluşturulup analizler yapılmış ve elde edilen tüm sonuçlarla mevcut şehir sınırı belirlenmiştir. Çalışmada Fethiye şehrinin mekânsal gelişimine etki eden fiziki ve beşerî coğrafya özellikleri analiz edilmiştir. Bu kapsamda on iki coğrafi unsur Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yönteminde ağırlıklandırılarak değerlendirilmiş ve analiz gerçekleştirilmiş, daha sonra da bu sonuçlar CBS yöntemleri ile haritalandırılmıştır. Analizler sonucunda yerleşmeye uygun olan ve olmayan alanlar ortaya konmuştur. Yine çalışmada şehrin sorunları incelenmiş ve çözüm önerileri sunulmuştur.Çalışma kapsamında; uydu görüntüleri, drone görüntüleri, fotoğraflar, topografya haritaları, istatistiki veriler, imar planları, tarihi kayıtlar, literatür çalışmaları kullanılmış ve elde edilen tüm bu veriler arazi çalışmalarıyla desteklenmiştir.
Sağlık sektöründe örgüt kültürü ve duygusal emeğin çalışanların inisiyatif alma davranışlarına etkisi
(2024) Özgüler, Esra; Bekaroğlu, Ş. Burak; Marmara Üniversitesi; Sağlık Bilimleri Enstitüsü; Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı
Amaç: Sağlık çalışanlarında örgüt kültürü ve duygusal emeğin inisiyatif alma davranışlarına olan etkilerinin incelenmesi ve sağlık çalışanlarına yönelik inisiyatif alma ölçeğinin geliştirilmesi Gereç ve Yöntem: Araştırma, İstanbul ilinde faaliyet gösteren dört eğitim ve araştırma hastanesi ile bir özel hastanede gerçekleştirilmiştir. Sağlık çalışanların katılımıyla yapılan araştırmada anketler, kolayda örnekleme yöntemi ile elden dağıtılmıştır. Geçerli anket sayısı 769 olarak belirlenmiştir. Verilerin analizi için açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, güvenirlik analizi, korelasyon analizi, t testi, tek yönlü varyans analizleri ve Post-hoc testi olarak Tukey HD, yapısal eşitlik modeli, regresyon analizi, Friedman testi ve Wilcoxon işaretli sıralar testinden yararlanılmıştır.Bulgular: Hastanelerde hiyerarşik klan örgüt kültürü boyutundaki değişim, sağlık çalışanlarında hata durumunda yöneticiye güven, algılanan örgütsel destek ve risk almaya isteklilik boyutlarında değişime neden olmaktadır. Doğal duyguların hiyerarşik klan örgüt kültürü ile bireysel yetkinlik arasındaki ilişkide aracılık rolü bulunmaktadır. Gelişimci piyasa örgüt kültürü ile iş otonomisi arasındaki ilişkide yüzeysel rol yapmanın aracı etkisi vardır.Sonuç: Sağlık çalışanlarında inisiyatif alma davranışları ile örgüt kültürü, duygusal emek arasında ve inisiyatif alma davranışlarının kendi boyutları arasında olumlu yönde anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Örgüt kültürünün, inisiyatif alma davranışı üzerine doğrudan ve duygusal emek aracılığıyla dolaylı etkileri bulunmaktadır. İnisiyatif almanın gerçekleşebilmesi için örgütsel unsurların geliştirilmesi ve eğitim, sertifikasyon programları ile personelin bireysel yetkinliklerinin artırılması gerekliliği sonucuna varılmıştır. Bu çalışma kapsamında, sağlık çalışanların inisiyatif almaya yönelik davranışlarını ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı elde edilmiştir.
Denizcilik politikalarının oluşumunda deniz ticaret odası’nın rolü
(2024) Akpınar, Kenan; Koraltürk, Murat; Marmara Üniversitesi; Sosyal Bilimler Enstitüsü; İktisat Anabilim Dalı; İktisat Tarihi Bilim Dalı
Ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyet gösteren denizcilik sektörü için geliştirilen politikalarda birçok aktörün rolü vardır. Bu aktörler arasında olan İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası (İMEAK DTO) önemli bir role sahiptir.Çalışmanın amacı; kuruluşundan günümüze denizcilik sektörü için geliştirilen politikalarda, sektörün çatı kuruluşu olan İMEAK DTO’nun üstlendiği rolü incelemektir. Çalışma kapsamında literatür taraması yapılmıştır. Elde edilen bilgiler ışığında, İMEAK DTO’nun kuruluşu, kuruluş sürecinde Türkiye’nin genel ekonomik görünümü ve kurulmasına yönelik görüşler incelenmiştir. Bu çerçevede İMEAK DTO’nun tarihçesi, kurumsal yapısı, teşkilatı, görevleri ve politikaları ele alınmıştır. Ayrıca denizcilik politikaları kapsamında sektör ve İMEAK DTO ile etkileşim içinde olan yapı, kurum ve kuruluşlara ilişkin bir analiz yapılmıştır. Çalışmada, betimsel araştırma yöntemi çerçevesinde mevcut literatürün incelemesinden elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Ayrıca çalışma, sektörün içinde veya sektörle temas halinde olan kişilerle \"Standartlaştırılmış Açık Uçlu Görüşme Yaklaşımı\" yöntemiyle elde edilen bilgilerin yorumlanmasını ve değerlendirilmesini amaçlamıştır. Araştırma metodolojisi yalnızca literatürü incelemeyi değil aynı zamanda konu hakkında daha derin bakış açısı kazanmak için sektör profesyonellerinin görüşlerine başvurmayı içermiştir. Araştırmanın bulguları kısaca şunlardır: Müstakil bir deniz ticaret odasının kurulmuş olmasının Türk denizcilik sektörüne önemli katkıları olmuştur. İMEAK DTO’nun denizcilik politikalarının gelişiminde en önemli aktör olduğu ve sektöre önemli avantajlar sağladığı saptanmıştır. Bürokrasi, üyelere ulaşmada yaşanan problemler ve iletişim aksamaları İMEAK DTO’nun geliştirmesi gereken tarafları olarak saptanmıştır. Ayrıca Türkiye’de “Denizcilik Bakanlığı”nın olmamasınındenizcilik sektörünün kapasitesini ve büyüme hızını yavaşlattığı tespit edilmiştir.
Ergenlerde okul motivasyonu : başa çıkma stratejileri ve internet bağımlılığına göre bir inceleme
(2024) Akın Faiz, Hilal; Ümmet, Durmuş; Marmara Üniversitesi; Eğitim Bilimleri Enstitüsü; Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı; Rehberlik ve Psikolojik Bilim Dalı
Bu araştırmanın temel amacı, ortaokula devam eden ergenlerin okul motivasyonunda internet bağımlılığı düzeylerinin ve başa çıkma stratejilerinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi Giresun İlinde ortaokul 6., 7. ve 8. Sınıfa devam eden 357 öğrenciden oluşmaktadır.Araştırmanın çalışma grubuna araştırmacının kendisinin ilettiği basılı formlar kullanılarak ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Ortaokul Öğrencileri İçin Okul Motivasyonu Ölçeği, Ergenler İçin İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve Ergenler İçin Başa Çıkma Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma grubundan elde edilen veriler SPSS 26 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bu araştırmada 6., 7. ve 8.sınıfta okuyan öğrencilerin Motivasyon Düzeyleri, İnternet Bağımlılığı Düzeyleri ile Başa Çıkma Stratejileri arasındaki ilişki, betimsel tarama modelleri arasında yer alan ilişkisel tarama modeli kullanılarak incelenmiştir. Öğrencilerin motivasyon, internet bağımlılığı ve başa çıkma stratejileri düzeyleri arasındaki ilişkiler korelasyonel ilişkisel tarama modeli kullanılarak incelenmiştir. Öğrencilerin, motivasyon düzeylerinin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelemek için ise karşılaştırma türü ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.Öğrencilerin Motivasyon Ölçeğinden aldığı puanlar arttıkça, öğrencilerin Aktif Başa Çıkma Alt Ölçeğinden aldıkları puanlarda artmakta, Olumsuz Başa Çıkma Alt Ölçeğinden aldıkları puanlarda düşmekte olduğu görülmüştür. Öğrencilerin Motivasyon Ölçeğinden aldığı puanlar arttıkça öğrencilerin İnternet Bağımlılığı Ölçeğinden aldıkları puanlarda düşmekte olduğu görülmüştür. Öğrencilerin sınıf düzeyi yükseldikçe ve internette geçirilen süre attıkça okul motivasyonu puanlarında düşme olduğu görülmüştür. Okul başarısını yüksek algılayan öğrencilerin motivasyon puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür.
Direniş ve radikalizm arasında Suriye iç savaşı'nda cihâdi gruplar (2011-2016)
(2024) Dönertaş, Musab; Çakmaktaş, Nurullah; Marmara Üniversitesi; Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü; Ortadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkileri Anabilim Dalı
Bu çalışma, Suriye İç Savaşı’nda ortaya çıkan bazı cihâdi grupların Suriye rejimi ile İslamcılar arasında uzun yıllardır süregelen mücadelenin miras bıraktığı tarihsel hafızadan, ulusaşırı cihâdi deneyimden ve 2011 sonrası rejimin barışçıl gösterilere karşı benimsediği tutumdan beslenerek teşekkül ettiğini savunmaktadır. Suriye İç Savaşı esnasında ortaya çıkan bazı cihâdi gruplar ideolojik ve stratejik yaklaşımları itibariyle ÖSO ve IŞİD’ten farklı, müstakil aktörler olarak ele alınmalıdır. Bu çalışmada incelenen cihâdi gruplar, Esed rejiminin yıkılmasının ardından İslam Devleti kurma hedefiyle ÖSO’dan, kendilerini Suriye Devrimi’nin bir parçası olarak görmeleri, hedeflerini ve faaliyetlerini Suriye topraklarıyla sınırlandırmaları açısından da IŞİD’ten farklılaşmaktadır. Buna karşın bu gruplar, ilgili literatürde çoğunlukla genellemeci bir yaklaşımla ÖSO’nun yahut IŞİD’in gölgesinde kalmış, bu yapılardan bağımsız olarak ele alınmamıştır. Bu gruplar hedeflerine ulaşabilmek amacıyla bağımsız askeri, siyasi, sosyal ittifaklar kurmuş ve meydana gelen gelişmelere yönelik olarak kendi bakış açılarını yansıtan ortak açıklama ve deklarasyonlara imza atmışlardır. Diğer taraftan bu gruplar, silahlı muhalefet içerisinde bir dönem en çok savaşçıya sahip, en etkili ve en organize ittifak haline de gelmişlerdir. 2011-2016 yılları arasında Suriye’deki rejim karşıtı silahlı hareket analiz edildiğinde birtakım cihâdi grupların ÖSO ve IŞİD arasında, kendine özgü nitelikler barındıran üçüncü bir blok oluşturduğu görülmektedir. Bu çalışma askeri alandaki etkinlikleri, savaşçı sayıları, stratejileri ve ideolojik eğilimlerinin arasındaki farklılıklar göz önünde bulundurularak bu blok içine giren dört cihâdi grubun incelenmesine odaklanmaktadır. Çalışma kapsamında nitel araştırma tekniklerinden doküman analizi yöntemi kullanılarak Ahrâru’ş-Şam, Ceyşu’l-İslam, Livâu’t-Tevhid ve Cebhetu’n-Nusra grupları incelenmiştir. Bu tez, söz konusu cihâdi grupların nasıl ortaya çıktığını, tarihsel gelişimini, ideolojilerini, stratejilerini, hedeflerini, diğer gruplarla ilişkilerini ve bu gruplardan nasıl farklılaştığını ortaya koymayı amaçlamaktadır.
