Publication: 1924 anayasası döneminde yurttaşlık anlayışı
Loading...
Date
2015
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Yurttaşlık kavramı, gerek yazılı anayasaların varlığından önce gerek yazılı anayasalardan sonraki süreçte devlete ait olmanın esasla- rını belirleyen kilit bir kavram olarak her zaman önem arz etmiştir. Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşu ve Osmanlı Devletinin çöküş aşa- malarında ilk olarak 1876 Kanun-i Esasisi, daha sonradan 1909 yılında yapılan kapsamlı değişiklikler, 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ve son olarak da 1924 Anayasası yürürlüğe girmiştir. 1924 Anayasası, 6 bö- lümden ve 105 maddeden oluşur. Kendisinden önce yürürlükte olan 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanununun aksine daha detaylı düzenlemeler içermektedir. Bunun yanı sıra 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanununda yer almayan temel hak ve hürriyetlere ilişkin düzenlemeler 1924 Anayasa- sında yer almaktadır. Kuşkusuz düzenlenen temel hak ve özgürlüklerin öznesi yurttaşlardır. Anayasada yer alan hakların öznesi olan yurttaşla- rın kimler olduğu da Anayasa metninde yer almaktadır. Makalede, yurttaş kavramının kısa bir tanımı ve günümüzde ta- şıdığı anlam ele alınacak, ardından 1876 Kanun-i Esasisi, 1909 deği- şiklikleri, 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ve 1924 Anayasasında yer alan yurttaş tanımları incelenecek ve 1924 Anayasasında yurttaşlık tanımına ilişkin yürütülen tartışmalara değinilecektir. 1924 Anayasa- sının yürürlüğe girmesiyle anayasada yer alan yurttaş tanımının analizi yapılacak ve 1924 Anayasasının yürürlükte olduğu dönemde yurttaşlık anlayışını yansıtan belli başlı kanunlardan bahsedilecektir. Ardından 1924 Anayasasında yer alan tanımın 1961 ve 1982 Anayasalarındaki yurttaş tanımıyla arasındaki farka dikkat çekilecektir. Son olarak ise ülkemizde sıklıkla gündeme gelen yeni bir anayasa hazırlanması düşün- cesi göz önüne alınarak, muhtemel bir yurttaşlık tanımı önerisi sunul- maya çalışılacaktır.
The concept of citizenship has always been important, as a key concept, has always been important for determining the basis of belon- ging to the state not only before the existence of written constitution but also after it. In the phases of the Republic of Turkey and the col- lapse of the Ottoman Empire, firstly 1876 Kanun-i Esasi (The Fun- demental Law), subsequantly comprehensive changes made in 1909, 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (Fundemental Organisation Act) and finally 1924 Constitution came into force. 1924 Constitution consists of 6 chapters and 105 articles. Unlike 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu which was in force before 1924 Constitution, it contains more detai- led regulations. Apart from that, provisions on fundemental rights and freedom which are not included in 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, are located in 1924 Constitution. Certainly, the subject of fundemental rights and freedoms are citizens. Citizenship, who are the subject of the rights in the constitutions, are regulated in Constitution. In this paper, a short description of the concept of citizen and its today s meaning are discussed. Then definitions of citizenship in 1876 Kanun-i Esasi, 1909 amendments, 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu and 1924 Constitution are examined and focus on debates regarding the definition of citizenship in the 1924 Constitution. A definition of ci- tizenship in the 1924 Constitution is analyzed and some codes reflec- ting the understanding of citizenship is mentioned. Also, differences between the definition in 1961 and 1982 and the definition in 1924 Constitutions are showed. Finally the idea of drafting a new consti- tution which is often raised is considered and a possible definition of citizenship is presented.
The concept of citizenship has always been important, as a key concept, has always been important for determining the basis of belon- ging to the state not only before the existence of written constitution but also after it. In the phases of the Republic of Turkey and the col- lapse of the Ottoman Empire, firstly 1876 Kanun-i Esasi (The Fun- demental Law), subsequantly comprehensive changes made in 1909, 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (Fundemental Organisation Act) and finally 1924 Constitution came into force. 1924 Constitution consists of 6 chapters and 105 articles. Unlike 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu which was in force before 1924 Constitution, it contains more detai- led regulations. Apart from that, provisions on fundemental rights and freedom which are not included in 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, are located in 1924 Constitution. Certainly, the subject of fundemental rights and freedoms are citizens. Citizenship, who are the subject of the rights in the constitutions, are regulated in Constitution. In this paper, a short description of the concept of citizen and its today s meaning are discussed. Then definitions of citizenship in 1876 Kanun-i Esasi, 1909 amendments, 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu and 1924 Constitution are examined and focus on debates regarding the definition of citizenship in the 1924 Constitution. A definition of ci- tizenship in the 1924 Constitution is analyzed and some codes reflec- ting the understanding of citizenship is mentioned. Also, differences between the definition in 1961 and 1982 and the definition in 1924 Constitutions are showed. Finally the idea of drafting a new consti- tution which is often raised is considered and a possible definition of citizenship is presented.
Description
Keywords
Hukuk