Publication: Ebeveyn Dindarlığı, Ebeveyn Diğerkâmlığı ve Ailede Verilen Diğerkâmlık Eğitiminin Çocuğun Diğerkâmlığı Üzerindeki Etkisi
No Thumbnail Available
Date
2018-15-01
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Diğerkâmlık, bir kimsenin, kendisi ihtiyaç içinde bulunsa bile sahip olduğu imkânlarıbaşkalarının ihtiyacını karşılamak üzere kullanması, başkasının yararı için fedakârlıktabulunmasıdır (DİA, XXII, 490). Diğerkâmlık herhangi bir ödül beklentisi olmaksızın yapılan yardım ya da iyiliktir. Diğer bir deyişle kişi kendisine çıkar sağlayacağı düşüncesiyle ya da gösteriş için yardımda bulunursa bu diğerkâm bir davranış değildir (Ümmet, 2012). Sosyoloji, psikoloji, felsefe gibi birçok bilim dalı diğerkâmlığı çeşitli açılardan incelemektedir. Dindarlıkla olumlu sosyal davranışlar arasında pozitif korelasyon olduğu şeklinde genel bir kanının varlığı ilahiyat disiplinlerini de diğerkâmlıkla ilgili çalışmalar yapmaya itmiştir. Yapılan çalışmaların çoğunda dindarlık diğerkâmlık arasında pozitif korelasyon olduğu yönünde sonuçlar çıksa da bazı araştırmalar herhangi bir korelasyon bulunmadığını, bazıları ise negatif korelasyon bulunduğunu ifade etmektedir. Bu çalışmaların büyük çoğunluğu Hristiyan toplumlarda yapılmıştır. Öte yandan bu çalışmalar genelde din psikolojisinin sınırları içerisinde kalmıştır ve din eğitimi alanına giren bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma ülkemizde ebeveynin dindarlık, diğerkâmlık derecesi ve aile içinde alınan diğerkâmlık eğitiminin çocuğun diğerkâmlığı üzerindeki etkisini inceleyen ilk çalışma olması bakımından özgündür. Araştırmanın amacı, anne ve babanın dindarlık derecesi ile çocuğun diğerkâmlık puanı; anne babanın diğerkâmlık derecesi ile çocuğun diğerkâmlık puanı; anne babanın ailede verdiği diğerkâmlık eğitimi ile çocuğun diğerkâmlık puanı; ailenin sosyo ekonomik durumu ile çocuğun diğerkâmlık puanı; cinsiyet ile diğerkâmlık derecesi ve kardeş sahibi olma durumu ile diğerkâmlık derecesi arasında anlamlı farklılıklar olup olmadığını belirlemektir. Araştırmada ebeveynlere (anne ve babaya ayrı) kişisel bilgi anketi, özgecilik davranış ölçeği ve ailede diğerkâmlık eğitimi davranış ölçeği uygulanmıştır. Çocuklara ise diğerkâmlık oyunu oynatılmıştır. Çalışmada kullanılacak olan kişisel bilgi anketi çocukla ilgili; çocuğun doğum tarihi, cinsiyeti, kardeş sayısı, doğum sırası, ebeveynle ilgili; doğum tarihi, çocuğa yakınlık durumu (öz-üvey), eğitim düzeyi, meslek ve aylık gelir bilgilerini elde etmek üzeretasarlanmıştır. Araştırmada Ümmet (2012) tarafından geliştirilmiş olan Özgecilik Davranış Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan Ailede Diğerkâmlık Eğitimi Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmaya katılacak çocuklara ise diğerkâmlığı ölçen çalışmalarda sıklıkla başvurulan diğerkâmlık oyunu uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul’da yaşayan 7-12 yaş arası çocuklar ve bunların velileri oluşturmaktadır. MEB istatistiklerine göre bu yaş grubunda 1.825.433 öğrenci bulunmaktadır (MEB, 2015). Çalışmada bu evreni temsil eden 360 kişilik bir örneklem grubu belirlenmiştir. Örneklem grubunu oluşturacak kişiler evreni temsil kabiliyeti olan İstanbul ilinin Üsküdar, Ümraniye ve Kadıköy ve Maltepe ilçelerinin farklı bölgelerinden seçilmiştir. Çalışma yapılacak okulların belirlenmesinde her sosyo ekonomik seviyeden öğrenciye ulaşmak amacıyla tabakalı örnekleme yapılmış fakat okul içerisinde çalışmaya katılan öğrenciler basit tesadüfi örnekleme ile seçilmiştir. Bu çalışma ile elde edilen araştırma sonuçları “Ailede Değerler Eğitimi” adlı kitap çalışmasına kaynaklık etmiştir.
Description
Keywords
Din Bilimi