Publication: 16. ve 18. yüzyıllarda Konfüçyanizm'in dini mahiyeti tartışmaları
Abstract
ÖzetErken sömürgecilik döneminde Hristiyan Avrupa ile Konfüçyanist Çin arasındaki karşılaşma, modern Batı düşüncesi üzerinde Amerika'nın keşfinin önemine benzer bir etki yaratmıştır. 16.-18. yüzyıllarda Cizvit misyonerleri öncülüğünde gerçekleşen bu kültürlerarası karşılaşma dönemi; religion kelimesinin modern bir kategori olarak inşası ve Konfüçyanizm’in bir din olup olmadığına ilişkin hararetli tartışmalar olmak üzere iki önemli gelişmeyle sonuçlanmıştır. Her ne kadar post-kolonyal dönemde yapılan araştırmalar modern religion kavramının köklerinin aydınlanma döneminde gerçekleşen bu kültürler arası karşılaşmaya dayandığına dikkat çekse de Konfüçyanizm’in, kavramın şekillenmesindeki derin etkisi ve aydınlanma dönemindeki rolü büyük oranda ihmal edilmiştir. Bu çalışmada, 16.-18. yüzyıllar arasında Cizvit misyonerleri tarafından Avrupa’ya tanıtılan Konfüçyanizm’in dini doğasının, modern düşüncedeki kavramların inşasına etkisi incelenecektir. Daha özelde ise Konfüçyanizm’in dini mahiyeti hakkındaki tartışmaların, religion kavramının modernleşme serüvenindeki rolü araştırılacaktır. Bu iki olgu arasındaki bağlantı ise modern düşünceye doğru evrimde kritik bir faktör olan akıl ve vahiy tartışmaları üzerinden kurulacaktır. Aklı vahyin boyunduruğu altına vererek birleştiren Hristiyanlığın Augustinusçu yorumundan bir kopuşun yaşandığı aydınlanma döneminde, Konfüçyanizm’in bu iki olgunun ayrıştırılmasını tetikleyerek hem sekülerizm hem de religion kavramının yeniden formüle edilmesinde önemli bir rol oynadığı öne sürülecektir. Bu ayrışmanın sonucunda ise Konfüçyanizm’in dini mahiyetinin muğlaklaştığı iddia edilecektir. 16.-18. yüzyıllar arasındaki Konfüçyanizmle karşılaşma deneyimi üzerinden modern Batı düşüncesi ve kavramları üzerindeki Doğu etkisine ışık tutacak olan bu çalışma, aynı zamanda Konfüçyanizm’in dini doğası etrafındaki tartışmalara içkin ideolojik boyutları aydınlatacaktır.
During the early colonial period, the encounter between Christian Europe and Confucian China left an indelible mark on modern Western thought, akin in importance to the discovery of America. The intercultural encounter, led by Jesuit missionaries in the 16th to 18th centuries, resulted in two noteworthy developments: the construction of the term \"religion\" as a modern category and heated debates regarding whether Confucianism constituted a religion. Despite post-colonial research highlighting the roots of the modern concept of religion in the Enlightenment period, the profound influence of Confucianism on shaping this modern category and its role in the Enlightenment era has been largely overlooked. This study examines the impact of Confucianism, introduced to Europe by Jesuit missionaries between the 16th and 18th centuries, on the construction of modern concepts. Specifically, it explores the role of debates surrounding the religious nature of Confucianism in the modernization journey of the concept of religion. The connection between these two phenomena will be established through an analysis of the debates on reason and revelation, a critical factor in the evolution towards modern thought. It will be argued that during the Enlightenment, marked by a departure from the Augustinian interpretation of Christianity that unified reason under the subordination of revelation, Confucianism played a crucial role in the reformulation of both secularism and the concept of religion by triggering the separation of reason and revelation. As a consequence of this separation, it will be claimed that the religious nature of Confucianism became ambiguous. This study, shedding light on the Eastern influence of the encounter with Confucianism between the 16th and 18th centuries on modern Western thought and concepts, will also illuminate the ideological dimensions inherent in the debates surrounding the religious nature of Confucianism.
During the early colonial period, the encounter between Christian Europe and Confucian China left an indelible mark on modern Western thought, akin in importance to the discovery of America. The intercultural encounter, led by Jesuit missionaries in the 16th to 18th centuries, resulted in two noteworthy developments: the construction of the term \"religion\" as a modern category and heated debates regarding whether Confucianism constituted a religion. Despite post-colonial research highlighting the roots of the modern concept of religion in the Enlightenment period, the profound influence of Confucianism on shaping this modern category and its role in the Enlightenment era has been largely overlooked. This study examines the impact of Confucianism, introduced to Europe by Jesuit missionaries between the 16th and 18th centuries, on the construction of modern concepts. Specifically, it explores the role of debates surrounding the religious nature of Confucianism in the modernization journey of the concept of religion. The connection between these two phenomena will be established through an analysis of the debates on reason and revelation, a critical factor in the evolution towards modern thought. It will be argued that during the Enlightenment, marked by a departure from the Augustinian interpretation of Christianity that unified reason under the subordination of revelation, Confucianism played a crucial role in the reformulation of both secularism and the concept of religion by triggering the separation of reason and revelation. As a consequence of this separation, it will be claimed that the religious nature of Confucianism became ambiguous. This study, shedding light on the Eastern influence of the encounter with Confucianism between the 16th and 18th centuries on modern Western thought and concepts, will also illuminate the ideological dimensions inherent in the debates surrounding the religious nature of Confucianism.
Description
Keywords
Konfüçyanizm, Çin, Din, Aydınlanma, Cizvitler, Akıl, Vahiy. Confucianism, China, Religion, Enlightenment. Jesuits, Reason, Revelation.