Hidroklorotiyazit içeren preparatlarda spektrofotometrik ve kromatografik yöntemlerle kantitatif analizler
No Thumbnail Available
Date
2006
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
ÖZETDiüretik bir bileşik olan hidroklorotiyazit hipertansiyon tedavisinde tek başına kullanılabildiği gibi, antihipertansif etkisini arttırmak veya yan etkisini azaltmak amacıyla başka bileşiklerle kombine halde de uygulanmaktadır. Bu durumda ilaçtaki iki etken maddenin miktar tayini için analiz yöntemleri geliştirilmesi gerekmektedir. Tez kapsamında gerçekleştirilen çalışmanın amacı da bu görüşten kaynaklanmış olup, hidroklorotiyazit yanında diğer bir bileşik daha içeren hipertansiyon ilaçlarının miktar tayini için kromatografik ve spektrofotometrik metodların kullanıldığı yeni analiz yöntemleri geliştirilmiştir. Bu amaçla hidroklorotiyazit yanında kandesartan sileksetil, irbesartan, losartan potasyum, valsartan, benazepril hidroklorür, spironolakton ve amilorit hidroklorür dihidrat içeren tabletlerde yüksek basınçlı sıvı kromatografisiyle miktar tayinleri yapılmıştır. Analiz edilen bileşik sayısının fazla olması nedeniyle iki internal standart kullanımı tercih edilmiştir. On maddenin ayrıldığı bu sistemde ACE 5 C18 kromosil kolon ve diod array UV dedektör kullanılmış, 61:39 (v/v) oranındaki asetonitril ve asetat tamponundan oluşan mobil fazın akış hızı 1 ml/dak olarak ayarlanmıştır. Ayrıca kandesartan sileksetil ve hidroklorotiyazit içeren tabletlerde spektrofotometrik olarak absorbans oranları tekniğine göre de yeni analiz yöntemleri geliştirilmiş ve çeşitli dalga boylarında çalışarak toplam 16 seri analiz yapılmıştır; bu şekilde ticari tabletlerdeki kandesartan sileksetil yüzdesi %89.681-110.22 aralığında, hidroklorotiyazit yüzdesi ise %96.368-104.03 aralığında bulunmuştur. Aynı tablet kombinasyonu için birinci ve ikinci dereceden türev spektrumlarında zero-crossing tekniği ile geliştirilen yöntemde ise tabletlerdeki hidroklorotiyazit yüzdesi %97.632-99.592 bulunurken, ikinci dereceden türev spektrofotometrisiyle kandesartan sileksetil yüzdesi %98.75 bulunmuştur. İrbesartan ve hidroklorotiyazit kombinasyonu içeren ticari tabletlerde ise hidroklorotiyazit absorpsiyonunun minimum olduğu 240.4 nm’de irbesartan tayini, irbesartan absorpsiyonunun olmadığı 316.0 nm ve 321.3 nm’de ise hidroklorotiyazit tayinleri yapılmış, hidroklorotiyazit yüzdesi %100.80-100.92, irbesartan yüzdesi %99.974 olarak bulunmuştur. Spektrofotometrik ve yüksek basınçlı sıvı kromatografisi yöntemleriyle elde edilen sonuçlar F-testi ve t-testi ile karşılaştırılmıştır. SUMMARYHydrochlorothiazide, a diuretic compound, may be used alone for hypertension treatment, as well as combined with other compounds in order to increase antihypertensive effect or to decrease the side effects. In this case, it is necessary to develop the analytical methods for the quantitative determination of both active compounds in the formulation. The aim of this work executed of a thesis is also originated from this viewpoint, new analysis methods using chromatographic and spectrophotometric methods have been developed for the determination of hypertension drugs including other compound besides hydrochlorothiazide. For this purpose, the quantitative determinations of tablets containing candesartan cilexetil, irbesartan, losartan potassium, valsartan, benazepril hydrochloride, spironolactone and amiloride hydrochloride dihydrate in addition to hydrochlorothiazide have been applied using high pressured liquid chromatography. Two internal standards were used because the number of compounds to be analysed were too much. In this system, where ten elements are resolved, ACE 5 C18 chromosyle column and diode array UV detector was used. The flow rate of mobile phase consisting of acetonitrile and acetate tampon in ratio of 61:39 (v/v) was set to 1 ml/min. On the other hand, new spectrophotometric methods by using absorbance ratio technique in tablets including hydrochlorothiazide and candesartan cilexetil were also developed and 16 serial analyses were conducted working at different wavelengths; the percentages of candesartan cilexetil and hydrochlorothiazide in commercial tablets were found to be %96.368-110.22 and %96.368-104.03, respectively. For the same tablet combination, during the analysis using zero-crossing technique in the first and the second derivative spectra, the percentage of hydrochlorothiazide in the tablets was found to be %97.632-99.592, while the percentage of candesartan cilexetil was found to be %98.75 using the second derivative spectrophotomerty. The determination of irbesartan in the commercial tablets including irbesartan and hydrochlorothiazide was applied at 240.4 nm at which the absorption of hydrochlorothiazide is minimum, and the determination of hydrochlorothiazide was conducted at 316.0 nm and 321.3 nm which had no absorption. The percentages of hydrochlorothiazide and irbesartan were found to be %100.80-100.92 and %99.974, respectively. The results obtained from the spectrophotometric and the high pressured liquid chromatograpic methods were compared with each other statistically with F-test and t-test.
Description
Keywords
Kimya, Tıbbi ve Farmasötik, (Eczacılık Kimyası) Farmasötik Kimya