A Multı-crıterıa decısıon-makıng approach for health technology assessment and a case study for dıalysıs alternatıves ın Turkey
No Thumbnail Available
Date
2017
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Abstract
ÖZET SAĞLIK TEKNOLOJİ DEĞERLENDİRMELERİ İÇİN ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMI VE TÜRKİYE’DE DİYALİZ ALTERNATİFLERİ İÇİN UYGULANMASI Bu çalışma kapsamında, sağlık teknoloji tipine bakılmaksızın STD çalışmalarının geniş bir yelpazesine uygulanabilen STD`ye dayalı karar verme için genel bir MCDM modeli geliştirmektir. MCDM4HTA modeli AB ülkeleri arasında ortak kabul görmesi nedeniyle EUnetHTA'nın HTA Core Model® için geliştirilmiştir. HTA Core Model®'in alanları, dokuz ana kriter olarak tanımlanmaktadır. Her ana kriter altındaki diğer alt kriterler ve alt-alt kriterler, alanların altındaki konuların değerlendirilmesi ile tanımlanmıştır. Kriter ağırlıkları, çok disiplinli karar verme grubunun değerlendirmelerinin AHP analizi ile belirlenmektedir. Önerilen modeldeki kriterlerin puanı doğrudan HTA raporundaki değerlendirmelerden alınmaktadir. MCDM4HTA'nın geçerliliği, TC Sağlık Bakanlığı'nın STD diyaliz çalışma grubu ile koordineli olarak yürütülen bir uygulama ile yapılmıştır. Problemin performans matrisi, TOPSIS, VIKOR, Bulanık TOPSIS, Bulanık VIKOR ve Hedef Programlama tekniklerini içeren karar destek programı DEMATSEL ile çalıştırılmıştır. Karar verme grubu tarafından belirlenen ağırlıklarla olan ve HTA raporunun tüm kriterlerinin dikkate alındığı senaryolarda, PD, HD ile karşılaştırıldığında topluma maliyetlerin yüksek olmasına rağmen en iyi diyaliz yöntemi olarak tespit edilmiştir. PD, HD ve HHD için yalnızca maliyetler ve ekonomik değerlendirme kriterinin değerlendirildiği bir başka senaryoda, yüksek maliyetlere rağmen daha iyi etkinlik nedeniyle HHD en iyi alternatif olarak seçilmiştir. Bu çalışmada geliştirilen bütünleşmiş karar verme modeli olan MCDM4HTA, hem kanıt temelli karar politikasını hem de çok disiplinli paydaşların şeffaf katılımlarını desteklemektedir. Key Words: HTA, HTA ihtiyaçları, karar verme, MCDM, AHP, TOPSIS, VIKOR, Goal Programming ABSTRACT A MULTI-CRITERIA DECISION-MAKING APPROACH FOR HEALTH TECHNOLOGY ASSESSMENT AND A CASE STUDY FOR DIALYSIS ALTERNATIVES IN TURKEY The aim of this paper is to develop a generic MCDM model for HTA decision-making that can be applied to a wide range of HTA studies regardless of healthcare technology type. MCDM4HTA model is developed for HTA Core Model® of EUnetHTA due to common acceptance among EU countries. Domains of HTA Core Model® are defined as nine main criteria. Further sub-criteria and sub-sub criteria under each main criterion are defined by critical evaluation of the underlying topics and issues. AHP is used to determine the weights through the commitment of multi-disciplinary decision-making group. The scores for criteria in the model proposed are derived from the HTA report. Validation of MCDM4HTA is done by an application with collaboration to dialysis HTA study group of Turkish Ministry of Health. The performance matrix is run with the DSS program DEMATSEL, which includes TOPSIS, VIKOR, Fuzzy TOPSIS, Fuzzy VIKOR, and Goal Programming techniques. In scenarios with the weights defined by the decision-making group and all criteria are taken into consideration with in context of the HTA report, PD is found to be the best choice in comparison to HD despite having higher cost to society. In one another scenario where only cost and economic evaluation criteria is evaluated for PD, HD, and HHD, HHD is chosen as the best alternative due to better effectiveness despite higher cost. The integrated decision-making model, MCDM4HTA, developed in this study supports both the evidence based decision policy and transparent commitment of multi-disciplinary stakeholders. Key Words: HTA, HTA needs, decision-making, MCDM, AHP, TOPSIS, VIKOR, Goal Programming
Description
Keywords
Mühendislik, Yönetim, Karar verme, Sağlıkta