Tez Koleksiyonu / Thesis Collection
Permanent URI for this community
Browse
Browsing Tez Koleksiyonu / Thesis Collection by Language "tuk"
Now showing 1 - 1 of 1
Results Per Page
Sort Options
Publication Metadata only Öğretmenleri̇n gözünden Kazaki̇stan’da okullarda di̇n dersleri̇ ve ders ki̇taplarina dai̇r bi̇r inceleme(2023) Bakytova, Aigerim; Gürer, Banu; Marmara Üniversitesi; Sosyal Bilimler Enstitüsü; Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilimdalı; Din Eğitimi Bilim DalıÖzetKazakistan Cumhuriyeti halkı Müslüman olan bir devlettir. 1991’de Kazakistan bağımsızlığına kavuştuktan sonra ülkede ekonomik, politik, kültürel vb. durumlarla birlikte dini açıdan da birçok gelişme yaşanmıştır. Sovyet Sosyalist Cumhuriyet Birliği’nin izlediği politikadan dolayı 70 yıl dinden ayrı tutulan ülke halkının dine olan merakı bağımsızlığı elde ettikten sonra gün geçtikçe artmıştır. Kazakistan Cumhuriyeti 1991 yılında bağımsızlığına kavuşunca, 15 Ocak 1992’de “Din İnanç Özgürlüğü” yasası kabul edilmiştir. Bununla birlikte dinin, devlet tarafından kontrol edilmesine yönelik olarak 21 Mayıs 2011’de Kazakistan Cumhuriyeti’nde Din İşleri Komitesi kurulmuştur. Halkın ihtiyacını karşılamak amacıyla dinle ilgili kanunlar kabul edilmiş ve başka ülkelerden dini öğreten hocalar getirilmiştir. Ancak dini öğrenmek ve öğretmek çeşitli problemleri beraberinde getirmiştir. Örneğin Mısır’dan gelen eğitimcilerin Araplara özgü geleneklerle birlikte dini öğretmesi ve halkın Arapların geleneğini, kültürünü din olarak algılamaları suretiyle zaten kaybolma tehlikesi altında olan Kazak kültürüne, geleneklerine karşı çıkması, batıl inançları benimsemeleri büyük bir sorun oluşturmuştur. Başka ülkelerden gelen hocaların Kazak geleneğine ait olmayan görüşe sahip olması ve bazı batıl inançtaki yeni dini hareket misyonerlerinin ülkeye rahatça girmesi dini durumun karmaşık bir hale gelmesine yol açmıştır. Örneğin 2010’dan sonra birçok dindar Kazak, Suriye’ye “cihat” adı altında savaşmaya gidip birçoğu vefat etmiştir. Bu durum, gün geçtikçe yaygınlaşarak genç kitleyi kendi gruplarına davet etmiştir. 2003 yılında gençlerin dini soru(n)larına cevap bulabilmesi amacında öğrencilerde dini altyapı ve batıl inançlara karşı bilinç oluşturma doğrultusunda ortaokullarda din dersi müfredata alınmıştır. Günümüzde bu ders, zorunlu olarak ortaöğretim 9. sınıfta sürdürülmektedir. 2016’da eski ders kitabı güncellenmiş ve “Sekülerlik ve Din Bilgisinin Esasları” adıyla tekrar yayınlamıştır. Ancak bu ders kitabı hakkında çeşitli tartışmalar mevcuttur. Fakat bu tartışmaların nedenini inceleyen ve Kazakistan devlet okullarında okutulan din dersi ile ilgili problemleri dile getiren ve çözüm üreten araştırmalar yok denilebilecek kadar azdır. Bu araştırmamızda Kazakistan’da devlet okullarında din dersi ve din ders kitabına dair inceleme yapılmış, ders hocalarının görüşleri ortaya konulmuştur. Çalışma; giriş ve sonuç haricinde, üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde, Kazakistan hakkında genel bilgilere (tarihi, ekonomik, kültürel, dini durum) yer verilmiştir. İkinci bölümde ise Kazakistan’da din eğitiminin tarihsel süreci gözden geçirilmiş, örgün ve yaygın din eğitimi kurumları hakkında bilgiler verilmiştir. Örgün din eğitiminde kullanılan ders kitabı hakkında tartışmalı konular ve eleştiriler incelenmiştir. Din ders kitabını incelerken konuların, öğrencilerin yaş seviyesine uygunluğuna, hedeflenen kazanımların kitapta nasıl yer verildiğine dikkat edilmiştir. Son bölümde ise devlet okullarındaki din dersi ve kitabı hakkında din dersi hocalarıyla mülakat yapılmıştır. Sonuç kısmında ise araştırma neticesinde elde edilen verilerden genel değerlendirme yapılmış ve Kazakistan’daki din derslerine dair ortaya çıkan sorunlar üzerine bazı çözüm önerileri sunulmuştur.